Psicolochía
From Wikipedia, the free encyclopedia
Psicolochía, (d'o griego ψυχή "alma" e λόγος "tractau, ciencia"). Traduciu literalment significa ciencia de l'alma, sindembargo, actualment la conceptualizan como l'estudio de:
- O comportamiento d'os organismos individuals en interacción con o suyo ambient.
- Os procesos mentals d'os individuos.
- Os procesos de comunicación dende lo individual a lo microsocial.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A mayor parti d'os estudios se realizan en sers humans; manimenos, ye habitual l'estudio d'o comportamiento d'animals, tanto como un tema d'estudio en él mesmo (veyer cognición animal, etolochía), como ta establir medios de contimparanza entre especies (psicolochía contimparativa), punto que a sobén resulta controvertito.
A Psicolochía como demba d'estudios se'n ye movita tanto por camins cientificos como no cientificos. A Psicolochía entendita como ciencia basica u experimental s'enmarca en a tradición positivista, emplegando o metodo cientifico de concarar hipotesis con variables cuantificables en contextos experimentals e clamando antimés a atras arias d'estudio cientifico ta exemplificar millor os suyos conceptos. Pero no todas as rechiras en Psicolochía siguen o metodo cientifico clasico. Dende una perspectiva mes ampla, e replecando a Psicolochía como una parti d'as Ciencias humanas u Socials, a ormino s'emplegan metodolochías cualitativas de rechira, que enriquexen a descripción e interpretación de procesos que, por medio d'a prebatina clasica, resultan mes difícils d'abastar, sobre tot en arias clinicas. En l'atra estrimera, bels psicologos (a psicolochía humanista per eixemplo) arriban mes luent refusando de raso l'emplego d'amanamientos cientificos.
Dende atra perspectiva, a Psicolochía estableix una demba d'estudios entremeya de "lo biolochico" e "lo social". En cuanto a lo biolochico, encara que a Psicolochía no embreca sino que l'estudio d'os fenomenos d'o sistema niervoso, terne que terne y en a mesura que a comprensión d'o funcionamiento d'o cerebro e l'esmo han enantau, os aportes d'a neurobiolochía se'n son itos incorporando a la rechira psicolochica a traviés d'a neuropsicolochía e as neurosciencias cognitivas.
En o tocant a lo social, a Psicolochía prolarga d'a Sociolochía, l'Antropolochía, l'Economía e as Ciencias politicas, en a mesura en que o suyo obchecto d'estudio ye o comportamiento individual e o de grupos chicoz en interrelación, mes que de collas meyanas u grans colectividaz d'individuos (culturas u sociedaz).