Ваенна-прамысловы комплекс
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ваенна-прамысловы комплекс (ВПК) — сімбіятычны альянс ваеннай прамысловасці, узброеных сіл і звязаных з імі дзяржаўнага апарату, навукі і сродкаў масавай інфармацыі. Пачаў фарміравацца ў Вялікабрытаніі і Францыі ў 1880—1890-х як следства іх ваенна-марскога суперніцтва. Падчас Другой сусветнай вайны адпаведныя комплексы ўзніклі ў Германіі, Японіі, ЗША і СССР.
Тэрмін уведзены амерыканскім прэзідэнтам Дуайтам Эйзенхаўэрам у 1961. Тэрмінамі «ваенная эканоміка» і «ваенны карпаратызм» апісваюцца роднасныя паняцці.
ВПК асабліва актыўна развіваўся пасля Другой сусветнай вайны ў сувязі з нарастаннем супрацьстаяння дзвюх процілеглых сусветных сістэм. У ВПК выкарыстоўваліся найноўшыя дасягненні навукова-тэхнічнага прагрэсу, ён быў асновай мілітарызацыі эканомікі. У канцы 1980-х па ўсім свеце ў ваеннай вытворчасці было занята каля 30 млн. чалавек і амаль столькі ж знаходзілася ва ўзброеных сілах, каля 500 тысяч вучоных займаліся ваенна-навуковымі распрацоўкамі. У сувязі з раззбраеннем, асабліва пасля распаду СССР, сусветнай сацыялістычнай сістэмы і яе ваеннага блока на многіх прадпрыемствах ВПК пачалася канверсія, але ён па-ранейшаму мае магутны патэнцыял, выпускае вялікую колькасць узбраенняў для сваіх краін і ваеннага бізнесу.