Электрычная батарэя
From Wikipedia, the free encyclopedia
Батарэя (фр. batterie) - некалькі (два і больш) злучаных паралельна ці паслядоўна электрычных элементаў. Звычайна пад гэтым тэрмінам маецца на ўвазе злучэнне электрахімічных крыніц электраэнергіі/электрычнага току (гальванічных элементаў, акумулятараў, паліўных элементаў), аднак гэта могуць быць фота- ці тэрмаэлементы. Тэрмін батарэя Тэрмін "батарэя" узяты з ваеннага ўжытку, дзе азначае сукупнасць некалькіх гармат. Прыйшоўшы ў электратэхніку тэрмін стаў выкарыстоўвацца для апісання злучэння некалькіх гальванічных элементаў. З другой паловы 20-га стагоддзя выкарыстанне тэрміна "батарэя" таксама пашырылася і цяпер уключае асобныя першасныя або другасныя элементы. Сёння "батарэя" - гэта часцей за ўсё агульны тэрмін для прылады для захоўвання энергіі.
Калі батарэя падае энергію, яго станоўчы полюс з'яўляецца катодам, а адмоўны - анодам. Полюс пазначаны адмоўным з'яўляецца крыніцай электронаў, якія будуць цячы праз знешні электрычны ланцуг да станоўчага полюсу. Калі батарэя падлучана да знешняй электрычнай нагрузкі, акісляльна-аднаўленчая рэакцыя ператварае рэагенты з высокай энергіяй у прадукты з меншай энергіяй, а розніца свабоднай энергіі падаецца ў знешні ланцуг у выглядзе электрычнай энергіі.
Як клас выдзяляюць аднаразовыя батарэі (у размоўным - батарэйка), якія выкарыстоўваюцца адзін раз і выкідваюцца, паколькі матэрыялы электродаў незваротна змяняюцца падчас разраду; тыповым прыкладам з'яўляецца шчолачная батарэя, якая часцяком выкарыстоўваецца ў кішэнных ліхтарыках і мностве партатыўных электронных прылад. Аднаразовасць такіх батарэй істотна адрознівае іх ад акумулятараў, якія можна разраджаць і зараджаць некалькі разоў з дапамогай электрычнага току (т.я.першапачатковы склад электродаў можна аднавіць зваротным токам). Прыклады ўключаюць свінцова-кіслотныя батарэі, якія выкарыстоўваюцца ў транспартных сродках, і літый-іённыя батарэі, якія выкарыстоўваюцца для партатыўнай электронікі, такой як ноўтбукі і мабільныя тэлефоны .
Батарэі бываюць розных формаў і памераў, ад мініяцюрных элементаў электрасілкавання, якія выкарыстоўваюцца для працы слыхавых апаратаў і наручных гадзіннікаў, да велізарных акумулятарных батарэй памерам з пакой, якія забяспечваюць рэжым чакання або аварыйнае электрасілкаванне для тэлефонных станцый, камп'ютэрных цэнтраў апрацоўкі дадзеных, ці нават плавільных печаў (на момант пакуль не запусцяцца аварыйныя дызель-генератары, альбо не падключацца іншыя крыніцы сілкавання).
Батарэі маюць значна меншую ўдзельную энергію (энергію на адзінку масы), чым звычайныя віды паліва, такія як бензін (у аўтамабілях гэта ў пэўнай ступені кампенсуецца больш высокай эфектыўнасцю электрарухавікоў пры пераўтварэнні электрычнай энергіі ў механічную працу ў параўнанні з рухавікамі ўнутранага згарання).