Aùstralëjô
From Wikipedia, the free encyclopedia
Aùstralëjô (anielsczi: Commonwealth of Australia) je państwã na Aùstralëjsczim kòntinence, Tasmanji i jin. òstrowach Spòkójnégò Òceanu, Aùstralëjô ma też teritoria w Azeji: Òstrów Gòdów i Kòkòsowe Òstrowë i teritorium na Antarktidze). Stolëcą Aùstralëji je gard Canberra, a nôwikszi gard to Sydney. Jine wiksze gardë Aùstralëji to Melbourne, Brisbane, Perth i Adelaide.
ò fanie | ò céchù |
Mòtto: (No Worries) fëlëje òficjalné rzëczenié | |
Òficjalny jãzëk | anielsczi |
Stolëca | Canberra |
Fòrma państwa | kònstitucëjnô mònarchijô |
Przédnik kraju | król Karol III |
Szef kraju | premiéra Scott Morrison |
Wiéchrzëzna - całownô - westrzódlądowe wòdë |
6. na swiece 7.692.024 835 km² 0,76% |
Lëdztwò - całkowita (2017) - gãscëzna lëdzy |
10. na swiece 23.401.892 2,8 sztatur/km² |
Dëtkòwô jednota | aùstralëjsczi dolar (AUD) |
Czasowô cona | UTC +8 do +11 |
Himn | Advance Australia Fair (Prosperuj, Snożno Aùstralëjô) |
Kòd ISO 3166 | AU |
Jinternet | .au |
Aùtowi kòd | AU |
Telefónowi kòd | +61 |
Aùstralëjô òkrążają dwa òceanë: òd nordë i pòrénkù Spòkójny Òcean, a òd pôłniô i zôpadu Jindijsczi Òcean. Państwa w blëze to Papua Nowô Gwinëjô, Jindonezjô i Pòrënkòwi Timor na nordë; Òstrowë Solomona i Vanuatu na nordë i pòrénkù; i Nowô Zelandzkô na pòrénkù pôłniôwem. Dzele Aùstralëji to krezowe teritoria: Nowô Pôłniôwô Walijô, Wiktoria, Pôłniôwô Aùstralëjô, Queensland, Zôpadnô Aùstralëjô, Nordowe Teritorium, Òstrowë Tasmanija i Arnhem Land.
Pòpùlacjô wielëna lëdztwa to 23.401.892 (stój na 2017)[1]. Australejo to dawni beła kolonija Wiôldżi Britaniji, z chtërną dali ma dzysdnowo Commonwealth (gòspòdarczô spóldnota), i temu przédnik kraju to formalnie je dali anielsczi mònarcha i generalni gubernator anielskiej monarchii na Australije, le wëkònôwczô władza to demokratecznë welowanë aùstralëjsczi premiera i parlament.[2]
Aùstralëjô je zameszkana przez Abòrigenów, starożetnech aùstralëjsczich lëdzë, od kól 60.000 lat pre kolonizacëjo niderlandzkô i britijskô. Aborigeni brëkuja barni do jagowania bumerang i mùzycznego jinstrumentu dmùsznego yirdaki (didgeridoo). Brëkowale tez 250 apartnech karnów jãzekowech. Swiãtô góra abòrigeńskô to czerwiona góra Uluru, po anielsczemu Ayers Rock.