Swffïaeth
From Wikipedia, the free encyclopedia
Agwedd gyfriniol o Islam yw Swffïaeth neu taṣawwuf (Arabeg: تصوّف) sy'n canolbwyntio ar ysbrydolrwydd Islamaidd, defodaeth, asgetigiaeth ac esoterigiaeth.[1][2][3][4][5] Gelwir dilynwr y traddodiad hwn yn ṣūfī (صُوفِيّ). Gelwir Swffïaeth yn aml yn enwad Islamaidd, ond mae'n gywirach i'w disgrifio fel dimensiwn neu agwedd o'r crefydd.[6]
Beddrod Abdul Qadir Gilani, Baghdad, Irac | |
Enghraifft o'r canlynol | mudiad crefyddol, way of life, ffordd o fyw |
---|---|
Math | Ta'a, Islamic activity |
Crëwr | God in Islam |
Deunydd | Noor |
Rhan o | Ibadah |
Iaith | Dwyieithrwydd, ieithoedd lluosog |
Cysylltir gyda | Rahma (Islam), Mahabba |
Genre | Istiqama |
Cyfres | Suluk |
Rhagflaenwyd gan | Taklif |
Olynwyd gan | wasil |
Lleoliad | Y Byd Mwslemaidd, ledled y byd, world |
Prif bwnc | dhikr, Dua, Sabr |
Yn cynnwys | Wird, Warid (Sufism), ḥāl, maqam, Lataif-e-sitta |
Pennaeth y sefydliad | Shaykh, murshid, Muqaddam |
Gweithredwr | Ḥizb Allāh, Sufi |
Sylfaenydd | Muhammad |
Enw brodorol | الْتَّصَوُّف |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Fe'i diffiniwyd fel "cyfriniaeth Islamaidd",[7][8] "mynegiant cyfriniol o'r ffydd Islamaidd", "dimensiwn mewnol Islam",[9][10] "ffenomen o gyfriniaeth o fewn Islam",[11] y "prif amlygiad a'r crisialu pwysicaf a mwyaf canolog" o arferion cyfriniol yn Islam,[12] a "mewnoli a dwysáu ffydd ac arferion Islamaidd".[13]
Cyfeirir at Ymarferwyr Swffïaeth fel "Swffisiaid" (o صُوفِيّ , ṣūfīy), ac yn hanesyddol roedd yn perthyn i "urdd" a elwir yn tariqa (lluosog: ṭuruq) - cynulleidfaoedd wedi'u ffurfio o amgylch wali meistr mawr a fyddai'r olaf mewn cadwyn o athrawon olynol a allant olrhain eu llinach hyd at Muhammad.
Mae athrawiaethau a sefydliadau Swffïaeth yn ategu fframwaith sylfaenol arferion Islam. Er bod Swffïaeth yn cadw at y gyfraith Islamaidd yn llym ac yn perthyn i wahanol ysgolion cyfreitheg a diwinyddiaeth Islamaidd, maent wedi'u huno gan eu gwrthwynebiad i gyfreithlondeb sych. Mae ffocws pwysig addoliad y Swffiaid yn cynnwys dhikr, yr arfer o gofio Duw.[14]
Daeth Swffïaeth i'r amlwg yn gynnar yn hanes Islam, yn rhannol fel adwaith yn erbyn bydolrwydd Califfiaeth Umayyad cynnar (661–750),[15] a chwaraeodd Swffïaeth ran bwysig yn hanes Islam trwy eu gweithgareddau cenhadol ac addysgol.
Er gwaethaf dirywiad cymharol Swffïaeth yn y cyfnod modern, mae wedi parhau i chwarae rhan bwysig yn y byd Islamaidd, ac mae hefyd wedi dylanwadu ar wahanol fathau o ysbrydolrwydd yn y Gorllewin.[16][17]