آرامگاه استر و مردخای
اثر ثبتشده در فهرست آثار ملی ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
آرامگاه( آرام اِستان) استر و مردخوای (به عبری: קבר אסתר ומרדכי) بقعهای یهودی است که در مرکز شهر همدان، ابتدای خیابان دکتر شریعتی قرار دارد. بنا بر سنت یهودی ایرانی، این بقعه مدفن اِستِر و مُردُخای است. این سنت مورد پشتیبانی یهودیان خارج از ایران قرار ندارد و در هیچیک از تلمودهای بابلی یا اورشلیمی ظاهر نشدهاست. اولین منبع یهودی در خصوص این بقعهها بنیامین تطیلی است که در سال ۱۰۶۷ میلادی از همدان بازدید کرد. به گفته او، در همدان که اِستِر و مُردُخای در آن در برابر یک کنیسه دفن شده بودند ۵۰۰۰۰ یهودی زندگی میکردند. شاهین نخستین منبع سنت یهودی ایرانی، رویاهای اِستِر و مُردُخای و رفتنشان به همدان که در آنجا درون کنیسه ابتدا مُردُخای و سپس یک ساعت بعد اِستِر درگذشتند را روایت میکند.[1] این بقعه جزء مهمترین زیارتگاههای یهودیان ایران و جهان است. این مقبره جزء آثار میراث فرهنگی ایران ثبت شدهاست. وجود این زیارتگاه، عامل مهمی در شکلگیری و تداوم حضور جامعه یهودی در همدان بودهاست. محل مشهور به قبر «اِستِر» گور ملکه «سوسن»(Suzan) است که محله یهودینشین همدان است[2]
قبر اِستِر و مُردُخای | |
---|---|
نام | قبر اِستِر و مُردُخای |
کشور | ایران |
استان | همدان |
شهرستان | همدان |
اطلاعات اثر | |
نامهای دیگر | مور دوخْای |
نوع بنا | سنگ و آجر |
کاربری | مقبره |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۲۹۱ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۹ آذر ۱۳۱۶ |
میراث کهن |
در دربار شاه اخشورش (به روایتی خشایارشا)، پادشاه هخامنشی که بر ۱۲۷ استان فرمان میراند، مهمانی برگزار شد و شاه در حالت مستی ،ملکه وشتی را فراخواند در میهمانی حاضر شود و زیبایی خود را به میهمانان نشان دهد. از آنجا که زنان ایرانی به عفت شهره بوده و برای آن بسیار اهمیت قائلاند ملکه از این کار سر باز زد، و شاه با مشاوره مردخای، تصمیم گرفت که او را عزل کند و بکشد و شخص دیگری را جای او بنشاند. در جستجو برای یافتن دختری بجای ملکه، دختران زیباروی باکره به قصر برای گلچین شدن آورده شدند. یکی از این دختران، هدسه، یا همان استر، دختر یتیم از نسل تبعیدشدگان یهودیّه که به عنوان ملکه برگزیده شد. طبق آموزش پسرعمویش (مردخای) او هیچ سخنی از تبارش نگفت. در این داستان ذکر میشود که مردخای توطئهای را که دو تن از خواجه سرایان ضد شاه ترتیب داده بودهاند کشف میکند و همین موضوع بعدها باعث ترفیع وی به مشاور شاه میشود و بعدها انها یک جوان به اسم مهدی در ۲۴ اردیبهشت قربانی کردن .[3]