اسپینوسور
سردهای از اسپینوسارید / From Wikipedia, the free encyclopedia
اِسپینوسورس یا تیغسور (نام علمی: Spinosaurus) یک سرده از دایناسورهای تروپود گوشتخوار و یکی از بزرگترین گوشتخوارانی است که بر روی زمین پا گذاشته و متعلق به خانواده تیغهپشتان است که در میانه دوره کرتاسه و بین ۱۱۲ تا ۹۳٫۵ میلیون سال پیش در شمال آفریقا زندگی میکرده. اسپینوسور در ردیف بزرگترین دایناسورهای گوشتخوار تاریخ است. این دایناسور از لحاظ طول و ارتفاع از جیگانوتوسور و تیرانوسور نیز بزرگتر و قد بلندتر بوده که البته این دو را مدیون دم بلند و پارویی مانندش و بخش بادبانی شکل پشتش است، این حیوان طول آن به حدود ۱۴ تا ۱۵ متر میرسیدهاست اما از لحاظ توده بدنی، هیکل و وزن از دیگران رقیبان تروپود خود در رده پایینتری قرار میگیرد، این دایناسور بر خلاف تصورات گذشته با کشف فسیلهای بیشتر دانشمندان با این نتیجه رسیدند که اسپاینوسورس برخلاف دیگر خویشاوندان خود به نسبت پاها و اندام عقبی آن بسیار کوتاهتر از آنچه که قبلاً تصور میشد بودهاست و بر اساس جدیدترین اطلاعات چیزی بین ۸ تا ۹ تن برای این حیوان وزن تخمین زده شدهاست (البته بر اساس مطالعات جدید بر روی این جانور، وزن این جانور را ۸٫۳ تن قرار دادند. اسپاینوسورس ماهیخوار بوده و این موضوع را میتوان از پوزه بلند و تمساحمانند و نیز دندانهای مخروطی آن دریافت. این دایناسور در زیستگاه خود با دایناسور گوشتخوار بزرگ دیگری به نام کارکارودونتوسور همزیستی داشتهاست. البته این موضوع کمی عجیب است زیرا در یک جامعه زیستی معمولاً تنها یک شکارچی رأس هرم غذایی وجود دارد و این دو دایناسور گوشتخوار بزرگ در یک زمان و در یک مکان میزیستهاند. اینطور توجیه میشود که شکارهای اسپینوسور با شکارهای کارکارودونتوسور کاملاً متفاوت بوده و اسپینوسور بیشتر از ماهیها و پتروسورها و دایناسورهای کوچک تغذیه میکرده. البته این به این معنی نیست که نمیتوانسته روی زمین شکار کند بلکه در زمان خشکسالی از جانوران نوجوان و لاشه دایناسورهای بزرگ هم تغذیه میکردهاست، این دایناسور در دو گونه مصری و مراکشی میزیسته و گونه مصری و مراکشی روی دو پای عقبی خود راه میرفتهاست. سنگوارههای یافت شده در اسپینوسور نشان میدهد که در ستون فقرات بلند شکسته شده این دایناسور اثرات گاز گرفتگی کارکارودونتوسور را نشان میدهد و حاکی از این است که کارکارودونتوسور قادر به شکار اسپینوسور بودهاست، این دایناسور گرچه بسیار بزرگ بوده و دستهای بلند و خطرناکی داشته اما بر اساس کشفیات دیرینهشناس مراکشی آلمانی نیزار ابراهیم در سال ۲۰۱۴ در منطقه کمکم در جنوب شرقی کشور مراکش نشان داد این دایناسور تفاوت بسیار عمده ای با خویشاوندان دیگر خود همچون باریونیکس و سوکومیموس داشته چون اندام عقبی و پاهای اسپاینوسوروس بسیار کوتاهتر و کوچکتر از آنچه که قبلاً تصور میشد بودهاست، این مسئله باعث میشده این حیوان بسیار کندتر و ضعیف تر روی خشکی باشد زیرا بادبان عقبی این حیوان در برابر شکارچیان بزرگ دیگر بسیار آسیبپذیر بودهاست، این کشفیات جدید اما باعث شد دانشمندان و دیرینهشناس به آبزی بودند این دایناسور بیشتر باور پیدا کنند، بر اساس نظرات برخی از دانشمندان از جمله نیزار ابراهیم معتقد هستند کف پاهای این دایناسور شباهت جالبی به پاهای اردک داشته و این شباهت میتواند نشان دهد که اسپاینوسورس بیشتر برای زندگی در آب تکامل یافته بوده، این فرضیه در سال ۲۰۱۸ با کشف بخش بیشتری از اسکلتی که در سال ۲۰۱۴ پیدا شد دانشمندان را بیشتر از قبل متقاعد کرد که این حیوان شاید اولین دایناسور آبزیی بودهاست که پا روی زمین گذاشته، پیدا شدن بخشی از استخوانهای دم این حیوان در حفاری سال ۲۰۱۸ نشان داد که اسپاینوسورس دمی پارو مانند و انعطافپذیر شبیه به کروکودیلها و مارماهیها داشته که به این دایناسور کمک میکرده تا با قدرت و توان بیشتری در رودخانهها و تالابهای شمال آفریقا به راحتی شیرجه بزند و در اعماق آنها شنا کند.
این مقاله دارای چندین مشکل است. خواهشمندیم به بهبود آن کمک کنید یا در مورد این مشکلات در صفحهٔ بحث گفتگو کنید. (دربارهٔ چگونگی و زمان مناسب برداشتن این برچسبها بیشتر بدانید)
|
اسپینوسور | |
---|---|
اسکلت بروز شده اسپاینوسورس ساخته شده از رو نمونه فسیل FSAC-KK-11888 در حالت شنا، موزه تاریخ طبیعی فیلد، شیکاگو، این اسکلت همچنین براساس جدیدترین فسیلهایی که تا سال ۲۰۲۳ یافت شدند تخمین و ساخته شدهاست، این حالت اسکلت براساس مطالعات و تحقیقات سال ۲۰۲۲ که ادعا میکنند اسپاینوسورس یک متخصص آبزی بوده و رفتاری جستجوگرانه در زیر آب داشته فرم داده شدهاست. | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | خزندگان |
بالاراسته: | دایناسورها |
راسته: | خزندهکفلان |
زیرراسته: | ددپایان |
تیره: | تیغهپشتان |
سرده: | اسپینوسور استرومر، ۱۹۱۵ |
گونهها | |
|
در حالیکه شکار کارکارودونتوسور معمولاً خزندهپایان بزرگ بودهاست. با کشف استخوانهایی که در مراکش به دست آمد بسیاری از سوالات و نقاط گمشده آن پیدا شد. این استخوانها که یک حفار مراکشی به کلکسیونی میفروشد و بعد به دست پژوهشگران ایتالیایی میرسد، چهل درصد از پیکر جاندار را شامل میشده که امری نادر است و باعث شد تا شکل دقیقتری از دایناسور به دست دهد. باستانشناسان در واشینگتن با این اسکلت به دست آمده و نقاشیهایی که اشترومر از کشفیات خود به جا گذاشته بود و تطبیق برخی استخوانها با خویشاوندان نزدیک اسپاینوسورس به این نتیجه رسیدند که اسپاینوسورس یکی از بزرگترین دایناسورهای تروپود شناخته شده روی زمین و شمال آفریقاست که در سه دوره زمینشناسی زندگی میکردهاست. او بیشتر وقت خود را در آب و گاهی هم در خشکی، و با دایناسورهایی به نام روگپس و کارکارودونتوسور زندگی میکردهاست. دستان اسپاینوسورس نیز بلند و قدرتمند بوده که این ویژگی توان بسیار بیشتری برای شنا کردن و شیرجه زدن آن در آب به او میدادهاست.