جنگ کثیف
From Wikipedia, the free encyclopedia
جنگ کثیف (به اسپانیایی: Guerra Sucia) اصطلاحی است که به خشونتهای دولتی، که در آرژانتین و علیه مخالفان مردمی و گروههای چپ بین سالهای ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۳ روی داده است گفته میشود. تاریخ دقیق آغاز این خشونتها هنوز مورد بحث است. به عنوان مثال ترور اعضای اتحادیهٔ کارگری در سال ۱۹۷۳ یا خشونتهای دولتی علیه پرونیستها و گروههای چپ که به دههٔ دهه ۱۹۵۰ برمیگردد.
جنگ کثیف | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از جنگ سرد، عملیات کندور و جنگ فالکلند | |||||||
| |||||||
طرفهای درگیر | |||||||
Supported by: |
| ||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||
دولت سوم پرون
| رهبران گروههای چریکی و رهبران جامعه مدنی | ||||||
تلفات و خسارات | |||||||
۵۳۹ کشته از نیروهای نظامی و پلیس[4] ۱۳۵۵ غیرنظامی کشتهشده به دست چریکها[5] |
۵۰۰۰ عضو کشتهشده[6] ۵۰۰۰ عضو کشتهشده و دستگیرشده[7] ۸ عضو کشتهشده از رزیستانسیا لیبرتاریا[8] | ||||||
۹٬۰۰۰ تا ۳۰٬۰۰۰ کشته و ناپدید[9][10][11] |
در سال ۱۹۵۰ پس از دو تلاش ناموفق در سالهای ۱۹۵۱ و ۱۹۵۵ سرانجام کودتای نظامی علیه خوان پرون رئیسجمهور منتخب و محبوب مردم صورت گرفت که نتیجه آن ممنوع اعلام شدن پرونیسم و حضور آزادانهٔ مردم در انتخابات تا سال ۱۹۷۳ بود. پس از کودتا پرونیستها به منظور آزادسازی دوبارهٔ پرونیسم، شروع به سازماندهی خود کردند. در آغاز دههٔ دهه ۱۹۶۰ اتحادیههای کارگری و گروههای چریکی تشکیل شدند؛ ولی هر دو این سازمانها کوچک بودند و به سرعت شکست خوردند.[12]
خورخه ریکادو ماستی (به اسپانیایی: Jorge Ricardo Masetti) رهبر EGP اولین فرد ناپدید شده در این رویداد است. در سال ۱۹۷۰ در نخستین اقدامات مسلحانه، پدرو ائوخینو آرامبورو (به اسپانیایی: Pedro Eugino Aramburo) یکی از رهبران کودتا در سال ۱۹۵۰ نیز ربوده و کشته میشود. در این سالها گروههای چریکی و پرونیستها دست به ربودن نظامیان و افسران پلیس میزنند. در سال ۱۹۷۴ ایسابل پرون بیوهٔ خوان پرون رئیسجمهور آرژانتین میشود که با عزل او در سال ۱۹۷۶ جنگ کثیف رسماً آغاز میشود.
بنا بر گزارش سازمان عفو بینالملل در سال ۱۹۷۹، ۱۵۰۰۰ نفر ربوده، شکنجه و احتمالاً کشته شدهاند؛ هر چند که فعالان حقوق بشر در آرژانتین تعداد این افراد را ۱۲۰۰۰ نفر اعلام کردهاند. اسنادی که در سال ۱۹۷۶ انتشار یافت نشان میدهد که ارتش آرژانتین در سال ۱۹۷۸، ۲۲۰۰۰ نفر را ربوده و به قتل رسانده است. امروزه تعداد افراد کشته یا ناپدید شده را بین ۹۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ نفر تخمین میزنند.[12]
پس از پایان دوران خفقان، دولتی جدید به شیوهٔ دمکراتیک تشکیل شد و نخستین کمیسیون حقوق شهروندی برای انجام محاکمات قضائی شکل گرفت. اولین گور دستهجمعی، توسط یک گروه تجسس کشف شد که در آن تودهای از ۱۰ هزار استخوان شکسته و سوخته به دست آمد و با انجام آزمایشهای DNA روی استخوانها، خانوادهٔ ۴۲ اسکلت شناسایی شدند.[13] در سال ۱۹۸۸ APDH (انجمن حقوق بشر) کشفیاتش را دربارهٔ مفقودین منتشر کرد و اظهار داشت ۱۲۲۶۱ نفر در طول جنگ کثیف کشته یا مفقود شدهاند.[14]