قم
مرکز استان قم / From Wikipedia, the free encyclopedia
قُم ( تلفظ راهنما·اطلاعات) (کُم،[3] پارسی میانه: کُنب[4]) کلانشهری در ایران و مرکز استان قم و شهرستان قم است. این شهر در کنار رودخانهٔ قمرود و در دشت قم قرار دارد. جمعیت قم طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، ۱٬۲۰۱٬۱۵۸ نفر بوده و هفتمین کلانشهر ایران است. بر مبنای آخرین دادههای جغرافیایی، طول شهر قم حدوداً ۲۶ کیلومتر و مساحت آن ۱۱۵ کیلومتر مربع میباشد.[5][6][7] بیشتر ساکنان قم شیعه دوازدهامامی هستند و تعدادی از اقلیتهای دینی زرتشتی و مسیحی در شهر ساکنند.[8][9][10]
قم | |
---|---|
از بالا به پایین: حرم فاطمه معصومه، مقابر باغ گنبد سبز، تیمچه بزرگ قم، مدرسه علمیه معصومیه، مسجد جمکران، سراسرنمای شهر قم | |
نشانواره مهر شهرداری | |
کشور | ایران |
استان | قم |
شهرستان | قم |
بخش | مرکزی |
نام(های) دیگر | کن، کُم، کوآما، هکاتوم پیل، آرتاریت، استانبر بوفارت کواد، اشان ایرانوئارث کواد، ممجان، کمیدان |
مردم | |
جمعیت | ۱٬۲۰۱٬۱۵۸ نفر (سرشماری ۱۳۹۵)[1] |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۱۱۵ کیلومتر مربع |
ارتفاع | ۹۴۶ متر از سطح دریا |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۱۸٫۲ درجهٔ سلسیوس |
میانگین بارش سالانه | ۱۴۸ میلیمتر |
روزهای یخبندان سالانه | ۶۱ روز[2] |
اطلاعات شهری | |
شهردار | مرتضی سقاییاننژاد |
رهآورد | سوهان |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۲۵ |
وبگاه | |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران۱۶ |
به قم لقبهای فراوانی نسبت داده شده و از این شهر با عناوینی چون: حرم اهل بیت، شهر علم، استراحتگاه مؤمنین، دارالموحدین و شهر کریمهٔ اهل بیت و عُشِ آل محمد (آشیانهٔ آل محمد) یاد میشود.[11]
قم پایتخت فرهنگی جهان شیعه[12] و پایتخت دوم ادبیات کودک و نوجوان ایران،[13] قطب تولید معارف دینی در ایران،[14][15] قطب تولید مطالب اسلامی،[16][17][18] یکی از قطبهای تولید مسائل دینی در ایران،[19] یکی از قطبهای انتشار کتاب پس از تهران[20][21] و بزرگترین قطب انتشار کتابهای دینی در خاورمیانه[21] نیز شناخته میشود. قم یکی از شهرهای مهاجرپذیر ایران است تعداد زیادی از اتباع افغانستانی و پاکستانی و عرب در قم مهاجر هستند.
این شهر مدفن فاطمه معصومه دختر موسی بن جعفر، امام هفتم شیعهٔ دوازده امامی و بهطور سنتی محل اقامت بسیاری از روحانیون بلندپایهٔ شیعه بوده است[22][23][24] اهمیت زیارتی این شهر در درجهٔ نخست مربوط به مرقد فاطمه معصومه بوده و سپس به دلیل وجود مزارهای متعدد علویان و نوادگان امامان و همینطور مسجد جمکران است. این شهر پس از مشهد دومین شهر زیارتی ایران است. جداشدن عتبات عالیات از ایران و پیوستن آن به امپراتوری عثمانی از یک سو و دور بودن مشهد از نواحی مرکزی ایران باعث شده که قم از دوره صفویه به بعد پذیرای زائران بیشتری باشد.[25]
قیامها و شورشهای پیاپی مردم قم باعث شده تا این شهر در طول تاریخ بارها توسط حاکمان و فرمانروایان ویران شده و از نو آباد شود . ظرفیت و پتانسیل صنعتی قم در بخشهای مختلف بسیار مناسب است. برای مثال میتوان به صنعت مبلمان ومنبت اشاره کرد.[26]