نبرد تاوتون
From Wikipedia, the free encyclopedia
نبرد تاوتون (انگلیسی: Battle of Towton) نبردی از جنگهای انگلیسی موسوم به جنگ رزها[و 1] بود که در تاریخ ۲۰ مارس ۱۴۶۱، در نزدیکی روستای تاوتون،[و 2] در یورکشر شمالی[و 3] انگلستان رخ داد و وجه تمایز مشکوکی دارد مبنی بر اینکه؛ «احتمالاً، بزرگترین و خونینترین نبرد رخداده در خاک انگلستان است».[یادداشت 1] در این نبرد که برای ۱۰ ساعت و میان حدود ۵۰۰۰۰ سرباز، در هوای برفیِ ۲۰ مارس - مصادف با یکشنبه نخل[و 4] - به وقوع پیوست، ارتش یورکها[و 5] توانست به پیروزیِ قاطعی در مقابل مخالفان لنکستری خودش دست یابد. نتیجهٔ این رویداد، خلع هنری ششم[و 6] لنکستر[و 7] از سلطنت و بر تخت نشستنِ ادوارد چهارم[و 8] بود.
نبرد تاوتون | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از جنگ رزها | |||||||
نبرد تاوتون، به تصویر کشیده شده توسط ریچارد کاتون وودویل، جونیور. (۱۸۵۶–۱۹۲۷) | |||||||
| |||||||
طرفهای درگیر | |||||||
خاندان یورک | خاندان لنکستر | ||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||
ادوارد چهارم ریچاد نویل جان دی موبری ویلیام نویل |
هنری بیفورت آندرو ترولپ † هنری پرسی † هنری هولاند | ||||||
قوا | |||||||
۲۵٬۰۰۰–۳۰٬۰۰۰ سربازان | ۳۰٬۰۰۰–۳۵٬۰۰۰ سربازان[1] | ||||||
تلفات و خسارات | |||||||
۲۸٬۰۰۰ کشته |
هنری ششم، در سال ۱۴۲۲ - زمانی که ۹ ماهه بود - جانشین پدرش، هنری پنجم[و 9] شد. هر چند، در آینده نشان داد که حاکمی ناکارآمد و ضعیف است و از دیدگاه ذهنی، ناسالم بود. همین موضوع سبب گردید تا اشراف پیرامونش، برای کنترل وی برنامهریزی کنند. در دهه ۱۴۵۰، مناقشهٔ دودمان بوفورت و ملکه مارگارت آنژو[و 10] علیه ریچارد، دوک یورک[و 11] و بستگان وی، باعث بدتر شدن شرایط گردید. در اکتبر ۱۴۶۰، پارلمان با تصویب اعلامیه سازش،[و 12] دوک یورک را به عنوان جانشین هنری برگزید. از آنجایی که چنین انتسابی از جانب پارلمان، به معنی خلع ید ادوارد وستمینستر[و 13] - فرزند هنری و ملکه مارگارت آنژو - از تاج و تخت پادشاهی بود، ملکه و پیروان لنکستری او از پذیرش و تمکین به چنین روندی سر باز زدند. آنها ارتش بزرگی را تجهیز کرده و یورک را به همراه پسر دومش، ادموند، ارل روتلند، در دسامبر و در ویکفیلد[و 14] به قتل رساندند. ادوارد، فرزند دیگر و وارث یورک که توسط سیتی لندن تأمین مالی میشد - بر طبق مفاد اعلامیه سازش[یادداشت 2] - پشتوانه کافی برای محکوم کردن هنری و اعلام پادشاهی خود پیدا کرد. از نبرد تاوتون، به عنوان نشانهٔ راستینِ تأثیر پیروزی نظامی، در جهت حکومت بر انگلستان یاد میگردد.
یورکها وقتی به میدان نبرد رسیدند، تصور خودشان چنین بود که - از لحاظ نیروی نظامی - دست برتر را دارند، زیرا بخشی از قوای آنها که تحت فرماندهی دوک نورفک[و 15] بود، هنوز به میدان نبرد نرسیده بود. لرد فوکنبرگ[و 16] - از رهبران ارتش یورک - به گروه کماندارانش دستور داد تا ضمن بهرهگیری از شدت و جهش باد، دشمان خود را با بیشترین بُرد هدف، مستاصل کنند. نتیجهٔ چنین تدبیری، کارساز بود و تبادل تیرها (از جانب هر دو ارتش)، تقریباً یکطرفه و به نفع یورکها بود. پاسخ کمانداران لنکستر - به دلیل قرار گرفتن در جهت مخالف باد - بیاثر و بدون نتیجهٔ لازم بود. با توجه به این موضوع، ارتش لنکستر، ناچار و متقاعد به ترکِ مواضع دفاعی خود شد. متعاقب آن، مبارزه تن به تن شکل گرفت که برای ساعتها به طول انجامید و رزمندگان را خسته و فرسوده کرد. رسیدن مردان نورفک به میدان نبرد به همراه تشجیع لشکر توسط ادوارد، به ارتش خستهٔ یورک، روحیه مضاعف دمید و باعث شد تا دشمان خود را از پای درآورند. بسیاری از سربازان ارتشِ شکستخوردهٔ لنکستر، در هنگام فرار از قتلگاه نبرد، کشته شدند؛ برخی از آنها، در تلاش برای گریز از مهلکه نبرد، همقطاران خود را - که زیر دست و پا افتاده بودند - لگدمال کرده و از روی آنها میگذشتند. برخی دیگر نیز در رودخانهٔ مجاور میدان نبرد، کشته یا غرق شدند و گفته میشود، این موضوع باعث شد تا آب رودخانه برای چندین روز به رنگ خون درآید. چندین زندانی بلندپایه از ارتش شکستخوردهٔ لنکستر نیز گردن زده شدند.
قدرت دودمان لنکستر در نتیجهٔ این نبرد به شدت کاهش یافت. هنری از کشور فرار کرد و بسیاری از قدرتمندترین پیروان او، حالا دیگر یا کشته یا در تبعید دوران پس از جنگ بودند و پادشاه جدیدی به نام ادوارد چهارم را برای حکومتِ بر انگلستان باقی گذاشتند. از سال ۱۹۲۹ میلادی و به پاس بزرگداشت این نبرد، صلیب تاوتون، در میدان وقوع جنگ بر پا شدهاست و بقایای مختلف باستانشناسی و گورهای دستهجمعی - با وجود گذشت قرنها پس از این نبرد - در این منطقه پیدا شدهاست.