سلسیوس
مقیاس و یکای اندازهگیری دما / From Wikipedia, the free encyclopedia
درجهٔ سِلسیوس (به سوئدی: Celsius) (مخفف: C°) که در گذشته سانتیگراد (به فرانسوی: centigrade)[1] خوانده میشد[2] یکای سنجش دما است که در سیستم بین الملی آحاد SI مورد استفاده قرار میگیرد و یک یکای فرعی محسوب میشود[3] نام سلسیوس به افتخار ستارهشناس سوئدی آندرس سلسیوس (۱۷۰۱ تا ۱۷۴۴) که مقیاسی مانند آن را برای دما پیشنهاد کرد نامگذاری شدهاست. عبارت درجهٔ سلسیوس میتواند اشارهکننده به یک دمای مشخص باشد یا به بازهای از دما، تفاوت میان دو دما یا یک عدم قطعیت اشاره کند. نام این یکا تا سال ۱۹۴۸ «سانتیگراد» (به فرانسوی: centigrade) بود که از واژهٔ لاتین centum به معنی «۱۰۰» و gradus به معنی «گام» یا «مرحله» گرفته شدهاست.
سلسیوس | |
---|---|
سامانههای اندازهگیری | یکای فرعی اسآی |
یکای | دما |
نشان | C° |
برگرفته از نام | آندرش سلسیوس |
K | x + 273.15 |
در سالهای ۱۷۴۴ تا ۱۹۵۴ نقطهٔ صفر درجه به عنوان نقطهٔ یخ زدگی آب و ۱۰۰ درجه به عنوان نقطهٔ جوش آب در فشار یک اتمسفر در نظر گرفته میشد. امروزه این تعریفها بیشتر در دوران مدرسه کاربرد دارد.
با پذیرش جهانی، از سال ۱۹۵۴ به بعد «درجهٔ سلسیوس» یا مقیاس سلسیوس توسط صفر مطلق و نقطهٔ سهگانهٔ آب اقیانوس میانگین استاندارد وین (VSMOW) تعریف میشود که مربوط به گونهای خاص آب خالص میباشد. همچنین این تعریف جدید دمای سلسیوس را مستقیماً به یکای کلوین پیوند میدهد. کلوین در ترمودینامیک، یکای اصلی SI در دستگاه بینالمللی یکاها است و نماد آن K است. صفر مطلق پایینترین دمای ممکنی است که در آن جرم ماده به پایینترین انتروپی میرسد. این دما برابر ۰ کلوین یا ۲۷۳٫۱۵- سلسیوس است. دمای نقطهٔ سهگانه آب دقیقاً برابر است با ۲۷۳٫۱۶ کلوین یا ۰٫۰۱ سلسیوس.[4]
با توجه به تفاوت این دو معیار در نقطهٔ سه گانهٔ آب و صفر مطلق روشن میشود که تفاوت این دو یکا به ازای ۲۷۳٫۱۶ درجه تنها در ۱ درجهاست (تقریباً ۰٫۰۰۳۶۶) بنابراین بزرگی کلوین و سلسیوس برابر در نظر گرفته میشود؛ و گفته میشود که ۲۷۳٫۱۵- درجهٔ سلسیوس برابر با صفر کلوین و صفر درجهٔ سلسیوس برابر با ۲۷۳٫۱۵ کلوین است.[5]