ચીનનો ઇતિહાસ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ઢાંચો:History of China ચીનની સભ્યતા મૂળ ઉત્તરપાષાણ કાળમાં પીળી નદી અને યાંગત્સે નદી પાસેના વિવિધ સ્થાનિક કેન્દ્રોમાંથી વિકસીત થઇ છે, જો કે પીળી નદીને ચીનની સભ્યતાનું પારણું કહેવામાં આવે છે. લેખિત ચીનનો ઇતિહાસ શાંગ રાજવંશ (લગભગ ઇ.સ.પૂ. 1700 – લગભગ ઇ.સ.પૂ. 1046). [14] શાંગ રાજવંશના પ્રાચિનકાલીન ચાઇનીઝ લખાણોના ઓરેકલ બોન્સ ઇ.સ.પૂ. 1500 સુધીની રેડિયકાર્બન તવારીખ બતાવે છે.[1] ઝોઉ રાજવંશ (ઇ.સ.પૂ. 1045 – ઇ.સ.પૂ. 256) દરમિયાન ચાઇનીઝ સંસ્કૃતિ, સાહિત્ય, દર્શનશાસ્ત્રનો વિકાસ થયો.
ઇ.સ.પૂ. 8મી સદીમાં આંતરિક અને બાહ્યા કારણોસર ઝોઉ રાજવંશની પડતીનો પ્રારંભ થયો. પ્રદેશ પર નિયંત્રણ મેળવવાની ઝોઉની ક્ષમતામાં ઘટાડો થતો ગયો અને તેમનું શાસન ધીમેધીમે નાના રાજ્યોમાં વિભાજિત થતું ગયું જેનો વસંત અને શરદ સમયગાળા સાથે પ્રારંભ થયો હતો અને યુદ્ધ કરી રહેલા રાજ્યોના કાળમાં તે તેની પૂર્ણ કક્ષાએ હતું. ઇ.સ.પૂ. 221માં કીન શી હુઆંગે આપસમાં લડતા રજવાડાઓને એકત્ર કરીને ચીનના પ્રથમ સામ્રાજ્યની સ્થાપના કરી. ચીનના ઇતિહાસના અનુગામી વંશોએ નોકરશાહીની એક એવી પ્રથા વિકસિત કરી જેના કારણે ચીનના સમ્રાટો બાકીના વિશાળ ક્ષેત્રો પર સીધુ નિયંત્રણ મેળવતા થયા.
રાજકીય ઐક્ય અને વિખવાદોનો અવારનવાર બદલાતો સમયગાળો એ ચીનના ઇતિહાસની પરંપરાગત છબિ છે, જેમાં આંતરિક એશિયાઇ લોકોએ અવારનવાર ચીન પર નિયંત્રણ જાળવી રાખ્યું છે, જેમાંના મોટાભાગના હાન ચાઇનીઝ સમુદાયના લોકોનો સમાવેશ થાય છે. એકપછી એક વસાહતોના આગમન, વિસ્તરણ અને સાંસ્કૃતિક આદાનપ્રદાનને કારણે એશિયાના અનેક વિસ્તારોની રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક અસર ચીન પર થતી રહી છે જે આધુનિક ચીના ભાગરૂપ પણ છે.