Yn Vritaan (çheer)
From Wikipedia, the free encyclopedia
She ard cultooragh ee yn Vritaan (Britaanish: Breizh, focklit magh myr [bʁɛjs] ny [bʁɛχ];[1] Frangish: Bretagne, focklit magh myr [bʁə.taɲ]; Galloish: Bertaèyn, focklit magh myr [bəʁ.taɛɲ]). She nane jeh ny h-Ashoonyn Celtiagh ee.[2][3][4][5] Roish dy daink urree dy ve ny cooid jeh Reeriaght y Rank 'sy vlein 1532 myr queiggey, by reeriaght as, eisht, ghiucaght neuchrogheydagh ee.
- She yn çheer bun-chooish y duillag shoh. My ta sym ayd ayns keeall elley yn 'ockle shoh, lhaih Yn Vritaan.
Breizh (br) Bretagne (fr) Bertaèyn (Galloish) Y Vritaan |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Jarroo-raa: Kentoc'h mervel eget bezañ saotret "Ta'n baase ny share na meeonnor" |
||||||
Arrane ashoonagh: Bro Gozh ma Zadoù "Shenn-çheer nyn Ayraghyn" |
||||||
Jeeraghey er soiaghey yn Vritaan er caslys-çheerey yn Oarpey
|
||||||
Balley smoo | Naoned | |||||
Çhengey oikoil | Frangish | |||||
Çhengaghyn neu-oikoil | Britaanish, Galloish | |||||
Eaghtyr | ||||||
- | Yn clane | 34,023 km² 13,136 mi ker |
||||
Earroo yn phobble | ||||||
- | Ooley 2007 | 4,475,295 | ||||
- | Glooaght | 131.5/km² 340.7/mi ker |
||||
Traa ynnydagh | (UTC+1) |
Ta'n Vritaan coodaghey y lieh-innys heear hwoaie jeh mooar-heer yn Oarpey ayns shiar hwoaie y Rank. T'ee çhemmit liorish Mooir yn Eeaght 'sy twoaie, liorish y Vooir Cheltiagh as y Cheayn Sheear 'sy neear as liorish Baie ny Biscaayn 'sy jiass. T'ee 34,023 km2 er eaghtyr. T'ee goll er rheynn magh ayns queig rheynn: Penn-ar-Bed 'sy neear, Aodoù-an-Arvor 'sy twoaie, Il-ha-Gwilen 'sy niar hwoaie, Liger-Atlantel 'sy jiass as Mor-Bihan 'sy jiass.
'Sy vlein 1956, va gurneilys ynnydagh y Rank aachummit as va ny h-ardjyn currit er bun.[6] Va Ard y Vritaan currit er bun ec y traa shen, agh cha nel yn ard coodaghey agh 80% jeh eaghtyr yn ard cultooragh. Va Liger-Atlantel, mygeayrt y chaayr Naoned, scarrit magh ass y Vritaan as currit stiagh 'syn ard Broioù al Liger.
Ayns Jerrey Geuree 2006 va 4,300,500 dooiney cummal ayn. Ta 72% jeh'n phobble cummal ayns Ard y Vritaan as 28% ayns Ard Broioù al Liger. 'Sy vlein 1999 v'ad Naoned (711,120), Roazhon (521,188) as Brest (303,484) ny caayryn smoo ayn.[7]
She çheer ghooie ny Britaanee ee yn Vritaan as ta'n çheer coontit myr fer jeh ny h-Ashoonyn Celtiagh as ee freill enney cultooragh ta aahoilshaghey e shennaghys. Ta deiney ennagh cur feysht er staydys bunraghtoil roie yn Vritaan, as ta gleashaght ashooneyragh shirrey ny smoo hene-reiltys da'n Vritaan çheusthie jeh'n Rank.[8]