Շվեյցարական միություն (1291-1798)
կանտոնների համադաշնություն, Շվեյցարիայի միություն (1291-1798) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Շվեյցարական միություն կամ Հին շվեցարական համադաշնություն (Corpus helveticumno[1], Corps helvétiqueno[2], Corpo helveticono[3], Confoederatio helveticano[3]), պետական միավորում Կենտրոնական Եվրոպայում, որը գոյություն է ունեցել 1291-1798 թվականներին։ Ստեղծվել է որպես ռազմական դաշինք երեք կանտոնների միջև և աստիճանաբար վերածվել ինքնուրույն համադաշնության՝ ընդգրկելով 13 կանտոններ և մի շարք այլ հողեր։ Ի սկզբանե եղել է Սրբազան Հռոմեական կայսրության կազմում։ Ժամանակակից Շվեյցարիայի համադաշնության նախակարապետը։
Շվեյցարական միություն | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Կարգավիճակ | պատմական պետություն | ||||
Հիմնադրված է | օգոստոս 1291 թ. | ||||
Ձևավորվել է 14-րդ դարում, այժմյան Կենտրոնական Շվեյցարիայի միջուկից՝ դարի կեսերին ներառելով Ցյուրիխ և Բեռն քաղաքները։ Սա ձևավորել է գյուղական և քաղաքային համայնքների հազվագյուտ միություն, որոնք բոլորն էլ կայսերական անմիջականություն են վայելել Սուրբ Հռոմեական կայսրությունում։
Ութ կանտոններից կազմված այս համադաշնությունը (Acht Orte) քաղաքական և ռազմական առումով հաջողակ է եղել ավելի քան մեկ դար, որի գագաթնակետն են եղել 1470-ականների Բուրգունդիայի պատերազմները, որոնք համադաշնությունը հաստատել են որպես իշխանություն Ֆրանսիայի և Հաբսբուրգների գերիշխող բարդ քաղաքական դաշտում։ Դրա հաջողությունը հանգեցրել է ավելի շատ համադաշնությունների ավելացմանը՝ կանտոնների թիվը հասցնելով տասներեքի (Dreizehn Orte) մինչև 1513 թվականը։ Համադաշնությունը չեզոքություն է խոստացել 1647 թվականին (Երեսնամյա պատերազմի սպառնալիքի ներքո), չնայած շատ շվեյցարացիներ մասնավոր ծառայել են որպես վարձկաններ Իտալական պատերազմների ժամանակ և վաղ ժամանակակից ժամանակաշրջանում։
1499 թվականի Շվաբյան պատերազմից հետո համադաշնությունը փաստացի անկախ պետություն է եղել վաղ ժամանակաշրջանում, թեև դեռևս անվանականորեն եղել է Սրբազան Հռոմեական կայսրության կազմում մինչև 1648 թվականը, երբ Վեստֆալիայի պայմանագրով ավարտվել է Երեսնամյա պատերազմը։ Շվեյցարական ռեֆորմացիան համադաշնություններին բաժանել է բարեփոխված և կաթոլիկ կողմերի, ինչը 16-18-րդ դարերում հանգեցրել է ներքին բախումների։ Արդյունքում Tagsatzung-ը հաճախ կաթվածահար է եղել կողմերի միջև թշնամության պատճառով։ Շվեյցարիայի Համադաշնությունը 1798 թվականին ընկել է Ֆրանսիական հեղափոխական բանակի ներխուժման տակ, որից հետո այն կարճատև դարձել է Հելվետյան հանրապետություն։