Evrópusambandið
stjórnmálaleg og efnahagsleg alþjóðasamtök 27 Evrópuríkja / From Wikipedia, the free encyclopedia
Evrópusambandið (stytt ESB) er stjórnmálaleg og efnahagsleg alþjóðasamtök 27 Evrópuríkja með höfuðstöðvar í Brussel. Sambandið var stofnað í núverandi mynd með undirritun Maastrichtsamningsins þann 7. febrúar 1992 þar sem byggt var á Evrópubandalaginu. Rúmlega 500 milljónir borgara búa innan ríkja Evrópusambandsins og samanlagt er verg landsframleiðsla aðildarríkja um 30% af vergri landsframleiðslu heimsins.
Evrópufáninn | |
Kjörorð: „In varietate concordia“ (latína: Sameinuð í fjölbreytileika) | |
Aðildarríki | |
Höfuðstöðvar | Brussel (de facto) Strasbourg Lúxemborg |
Opinber tungumál | 24 (sjá tungumál í Evrópusambandinu) |
Leiðtogar - Fkv.stjórnar - Ráðs ESB - Evrópska ráðsins - Evrópuþingsins |
Ursula von der Leyen Thérèse Blanchet Charles Michel Roberta Metsola |
Flatarmál - Alls |
7. sæti * 4.325.675 km² |
Fólksfjöldi - Samtals (2007) - Áætlað (2008) - Þéttleiki |
3. sæti * 494.070.000 499.021.851 115/km² |
VLF - Samtals (2004) - VLF á mann |
1. sæti * € 9,61·10¹² € 21.125 |
Stofnun (sem EBE) - Undirritun - Gildistaka |
Rómarsáttmáli - 25. mars 1957 - 1. janúar 1958 |
Maastrichtsamningurinn - Undirritun - Gildistaka |
Maastrichtsamningurinn - 7. febrúar 1992 - 1. nóvember 1993 |
Gjaldmiðlar aðildarríkja | Evran (EUR eða €) (Evrusvæðið, stofnanir ESB) Í öðrum aðildarríkjum: Í ERM II: DKK, LTL. |
Tímabelti | UTC 0 til +2 (+1 til +3 þegar sumartími er í gildi) (að frönskum départementum utan Evrópu meðtöldum, UTC -4 til +4) |
Lén | .eu |
*ef sambandið er talið ein heild |
Í Evrópusambandinu er sameiginlegur markaður sem er staðlaður með löggjöf sem öll aðildarríki eru skyldug til þess að setja. Þau lög snúa að hinu svokallaða fjórfrelsi sem tryggir frjálsa för fólks, varnings, þjónustu og fjármagns um landamæri þeirra. Að auki má nefna sameiginlega viðskiptastefnu, landbúnaðarstefnu og sjávarútvegsstefnu auk byggðastefnu. Sextán aðildarríki hafa tekið upp sameiginlegan gjaldmiðil, evruna sem mynda Evrusvæðið. Evrópusambandið hefur einnig hlutverki að gegna í utanríkismálum, sameiginlegur fulltrúi ESB-ríkja semur um kjör og kosti í Alþjóða viðskiptastofnuninni, á fundum G7-ríkjanna, G20-ríkjanna og hjá Sameinuðu þjóðunum. Með Schengen-samstarfinu eru vegabréf óþörf fyrir ríkisborgara 22 ríkja Evrópusambandsins auk fjögurra annarra ríkja utan Evrópusambandsins, það er að segja Noregs, Íslands, Liechtenstein og Sviss þegar kemur að ferðum landanna á milli. Tuttugu og eitt ríki Evrópusambandsins eru meðlimir NATO.
Sem alþjóðasamtök er Evrópusambandið hvorki yfirþjóðlegt né hefðbundin milliríkjasamtök. Helstu stofnanir innan Evrópusambandsins eru ráðherraráðið, framkvæmdastjórn, Evrópska ráðið, Evrópuþingið, Seðlabanki Evrópu og Evrópudómstóllinn. Til Evrópuþingsins geta þeir kosið sem hafa evrópskan ríkisborgararétt.