Seinna Téténíustríðið
Stríð milli Rússlands og Téténíu frá 1999 til 2009 / From Wikipedia, the free encyclopedia
Seinna Téténíustríðið var stríð sem Rússar háðu gegn aðskilnaðarsinnum í Téténíu frá 1999 til 2000. Eiginlegum stríðsátökum lauk með sigri Rússa árið 2000 en uppreisnarhópar héldu áfram hernaði gegn rússneskum yfirráðum þar til hernaðaraðgerðum lauk árið 2009.
Seinna Téténíustríðið | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Rússneskir hermenn hleypa af stórskotabyssu í Atsjkhoj-Martan þann 2. desember 2000. | |||||||
| |||||||
Stríðsaðilar | |||||||
Téténska lýðveldið Itkería (1999–2007) Emírdæmið Kákasus (2007–2009) |
Rússland Sjálfstjórnarlýðveldið Téténía | ||||||
Leiðtogar | |||||||
Aslan Maskhadov † Zelmíkhan Jandarbíjev † Shamíl Basajev † Ibn al-Khattab † |
Vladímír Pútín Borís Jeltsín (til 31. desember 1999) Akhmad Kadyrov † Ramzan Kadyrov | ||||||
Fjöldi hermanna | |||||||
~22.000[3]–30.000[4] (árið 1999) | 80.000 (árið 1999)[5] | ||||||
Mannfall og tjón | |||||||
14.113 hermenn drepnir (1999–2002)[6] 2.186 hermenn drepnir (2003–2009)[7] Alls drepnir: 16.299 |
3.726 hermenn drepnir,[8] 2.364–2.572 hermenn innanríkisráðuneytisins drepnir,[9] 1.072 téténskir lögregluþjónar drepnir,[10][11] 106 útsendarar FSB og GRU drepnir[12] Alls drepnir: 7.268–7.476[ath 1] | ||||||
Óbreyttir borgarar drepnir: Miðað er við allt að 25.000 dauðsföll og allt að 5.000 mannshvörf í Téténíu (skv. talningum AI)[13] Dauðsföll alls: ~80.000 í Téténíu (mat GfbV),[14] Fleiri í nágrannahéruðum, 40.000–45.000 óbreyttir borgarar drepnir (Kramer),[15] Rúmlega 600 drepin í árásum innan Rússlands. Dauðsföll hermanna og borgara alls: ~50.000–80.000 | |||||||
|
Stríðið hófst samhliða valdatöku Vladímírs Pútín í Rússlandi og er því stundum kallað „stríð Pútíns“ til að greina það frá fyrra Téténíustríðinu, sem er þá kallað „stríð Jeltsíns.“ Stríðið setti svip sinn á fyrstu valdaár Pútíns og framganga hans í því átti þátt í að auka vinsældir hans og treysta stöðu hans sem leiðtoga Rússlands.
Stríðinu lauk með sigri Rússa gegn aðskilnaðarsinnum. Rússar gerðu feðgana Akhmad og Ramzan Kadyrov, sem höfðu áður barist fyrir sjálfstæði Téténíu, að umboðsstjórnendum sínum í Téténíu. Þrátt fyrir að Téténía hafi formlega verið limuð inn í Rússland á ný við lok stríðsins hefur Ramzan Kadyrov síðan þá í auknum mæli gert Téténíu að einræðisstjórn sem fylgir rússneskum lögum aðeins að takmörkuðu leyti.[16]