Аббасилер халифаты
From Wikipedia, the free encyclopedia
Аббасилер халифаты (араб.: الدولة العباسية) — Аббасилер әулеті билігінің астында 750-945 және 1194-1258 жылдар аралығында өмір сүрген феодалдық теократиялық мемлекет.
Аббасилер халифаты араб.: اَلْخِلَافَةُ ٱلْعَبَّاسِيَّةُ Халифат Тарихи мемлекет | |||||||
| |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Аббасилер халифаты шамамен 850 ж. | |||||||
Астанасы | Куфа (750–766 жж.) | ||||||
Ірі қалалары | Бағдат, Дамаск, Мосул, Каир, Басра, Раққа, Тунис, Алеппо, Иерусалим, Мекке, Медине, Бұхара, Самарқан, Дамьят | ||||||
Тіл(дер)і | Араб тілі (орталық әкімшілік); және әртүрлі аймақтық тілдер | ||||||
Діні | Ислам | ||||||
Ақша бірлігі | Динар (алтын мәнеталар) Дирхам (күміс мәнеталар) | ||||||
Аумағы | 6,800,000 км² | ||||||
Халқы | Арабтар, Түркілер, Парсылар, Берберлер, Ассириялықтар, Еврейлер | ||||||
Басқару формасы | Халифат | ||||||
Династиясы | Аббас әулеті | ||||||
Халиф | |||||||
- 750 – 754 | Әс-Саффах | ||||||
- 754 – 775 | Әл-Мансұр | ||||||
- 775 – 785 | Әл-Мәһди | ||||||
- 785 – 786 | Әл-Һади | ||||||
- 786 – 809 | Һарун әр-Рашид | ||||||
- 809 – 813 | Әл-Әмин | ||||||
- 934 – 940 | Әр-Разы | ||||||
- 991 – 1031 | Әл-Қадір | ||||||
- 1242 – 1258 | Әл-Мұстағсым | ||||||
Каир Аббасилер Мәмлүк Сұлтанатының қамқорлығымен | |||||||
- 1261 – 1261 | Әл-Мұстансыр | ||||||
- 1302 – 1340 | Әл-Мүстәкфи | ||||||
- 1451 – 1455 | Әл-Қайым | ||||||
- 1508 – 1516 (1517) | Мұхаммед әл-Мүтәуәккил | ||||||
← Умәйя халифаты ← Дабуидтер Мәмлүк сұлтандығы → Моңғол империясы → Илхан мемлекеті → Осман империясы → Фатимидтер халифаты → |
Халифат құрамына Азияда орналасқан қазіргі араб елдері, Мысыр, Иран, Солтүстік Африка және Орталық Азия мен Үндістанның бөліктері кірді[1]. 945 жылы халифатты Буидтер жаулап алғанға дейін ол дербес саясат жүргізді. 1055 жылы Бағдатты селжұқтар басып алғаннан кейін Аббаси халифтері астананың маңындағы аумаққа ғана билік етті.
Халифа әл-Мансур халифаттың астанасын әл-Куфадан Тигр өзенінің бойында жаңадан салынған Бағдатқа көшірді[2]. 836-892 жылдар аралығында халифаттың астанасы Самарра қаласында болды.