ವಿದ್ಯುಲ್ಲೇಪಿಸುವಿಕೆ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ವಿದ್ಯುಲ್ಲೇಪಿಸುವಿಕೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಲೋಹಲೇಪದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದ್ದು, ದ್ರಾವಣವೊಂದರಿಂದ ಒಂದು ಬಯಸಿದ ಮೂಲದ್ರವ್ಯದ ಧನ ಅಯಾನುಗಳನ್ನು ಅಪಕರ್ಷಿಸಲು ಅದು ವಿದ್ಯುತ್ತಿನ ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಲೋಹದಂಥ ಮೂಲದ್ರವ್ಯದ ಒಂದು ತೆಳುವಾದ ಪದರದೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ವಹನೀಯ ವಸ್ತುವನ್ನು ಲೇಪಿಸುಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಬಯಸಿದ ಗುಣವೊಂದನ್ನು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಉಜ್ಜಿಹೋಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸವೆತ ನಿರೋಧಶಕ್ತಿ, ಕೊರೆತ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಜಾರಿಕೆ, ಸೌಂದರ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು) ದಯಪಾಲಿಸಲು ಮೂಲದ್ರವ್ಯದ ಪದರವೊಂದನ್ನು ಸಂಚಯಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ವಿದ್ಯುಲ್ಲೇಪಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ ಸದರಿ ಮೇಲ್ಮೈ ಆ ಗುಣದಿಂದ ವಂಚಿತವಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದು ಅನ್ವಯಿಕೆಯು ಕಡಿಮೆಗಾತ್ರದ ಭಾಗಗಳ ಮೇಲೆ ದಪ್ಪವಾಗಿರುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ವಿದ್ಯುಲ್ಲೇಪಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ.
ವಿದ್ಯುಲ್ಲೇಪಿಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವಿದ್ಯುನ್ನಿಕ್ಷೇಪಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಅಥವಾ ತಿರುಗುಮುರುಗಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ತಿಸುವ ಒಂದು ಗ್ಯಾಲ್ವನಿಕ ಕೋಶವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಲೇಪಕೊಡಬೇಕಿರುವ ಭಾಗವು, ಮಂಡಲದ ಋಣವಿದ್ಯುತ್ ದ್ವಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಪ್ರಯೋಗ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ, ಧನವಿದ್ಯುತ್ ದ್ವಾರವು ಭಾಗದ ಮೇಲೆ ಲೇಪಕೊಡಬೇಕಿರುವ ಲೋಹದಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಎರಡೂ ಅಂಗಭಾಗಗಳು ಒಂದು ವಿದ್ಯುದ್ವಿಚ್ಛೇದ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ದ್ರಾವಣವೊಂದರಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ; ಸದರಿ ವಿದ್ಯುದ್ವಿಚ್ಛೇದ್ಯವು ಒಂದು ಅಥವಾ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕರಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಲೋಹದ ಲವಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿಯ ಹರಿವಿಗೆ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುವ ಇತರ ಅಯಾನುಗಳನ್ನೂ ಅದು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ದಿಷ್ಟಿಕಾರಿಯೊಂದು ಧನವಿದ್ಯುತ್ ದ್ವಾರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಏಕಮುಖ ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ಪೂರೈಕೆ ಮಾಡಿ, ಅದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಲೋಹದ ಅಣುಗಳನ್ನು ಉತ್ಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದ್ರಾವಣದಲ್ಲಿ ಅವು ಕರಗಲು ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಋಣವಿದ್ಯುತ್ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯುದ್ವಿಚ್ಛೇದ್ಯ ದ್ರಾವಣದಲ್ಲಿನ ಕರಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಲೋಹದ ಅಯಾನುಗಳು, ದ್ರಾವಣ ಹಾಗೂ ಋಣವಿದ್ಯುತ್ ದ್ವಾರದ ನಡುವಿನ ಅಂತರಕ್ರಿಯೆ ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ ಅಪಕರ್ಷಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ; ಇದು ಋಣವಿದ್ಯುತ್ ದ್ವಾರದ ಮೇಲೆ ಅವು "ಲೇಪಕೊಟ್ಟಂತೆ" ಆಗುತ್ತದೆ. ಧನವಿದ್ಯುತ್ ದ್ವಾರವು ಕರಗಿಸಲ್ಪಡುವ ಗತಿ ಅಥವಾ ವೇಗವು ಋಣವಿದ್ಯುತ್ ದ್ವಾರವು ಲೇಪಕೊಡಲ್ಪಟ್ಟ ಗತಿ ಅಥವಾ ವೇಗಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಮಂಡಲದ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಎದುರುಬದುರಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯುದ್ವಿಚ್ಛೇದ್ಯ ದ್ರವದಲ್ಲಿನ ಅಯಾನುಗಳು ಧನವಿದ್ಯುತ್ ದ್ವಾರದಿಂದ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪುನಃ ಭರ್ತಿಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತಿರುತ್ತವೆ.[1]
ಇತರ ವಿದ್ಯುಲ್ಲೇಪಿಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಸೀಸದಂಥ ಒಂದು ಸುಟ್ಟುಹಾಕಲಾಗದ ಧನವಿದ್ಯುತ್ ದ್ವಾರವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಈ ಪ್ರಯೋಗ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ, ಲೇಪಕೊಡಲ್ಪಡಬೇಕಿರುವ ಲೋಹದ ಅಯಾನುಗಳು ದ್ರಾವಣದಿಂದಾಚೆಗೆ ಸೆಳೆಯಲ್ಪಡುವುದರಿಂದ, ಅವನ್ನು ದ್ರವದಲ್ಲಿ ಆಗಿಂದಾಗ್ಗೆ ಪುನಃ ಭರ್ತಿಮಾಡುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.[2]