Jazz
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Jazz is 'nen oersprunkelek Afro-Amerikaanse meziekstijl mèt es hoofkinmerke improvisatie en swing. Soliste improvisere binne e veuraof vasgestèld kader hun solo's, die in de regel e gesyncopeerd ritme höbbe. Jazz weurt 't mieste in kamermeziekbezètting gespäöld, meh besteit ouch in orkesvörm (big band) en solovörm (miestens mèt piano).
De meziek oontstoont roond in 1900 in New Orleans en heet zien wortele in diverse awwer meziekgenres vaan alderlei aofkoms, in 't bezunder de ragtime. Nao d'n Ierste Wereldoorlog verspeide de meziek ziech euver gans de Vereinegde Staote, zeker ouch - zij 't in verwaterde vörm - euver de blaanke bevolking. Ouch in Europa zouw in 't Interbellum hendeg populair weure. In de jaore daarteg oontwikkelde ziech de swing, die evels in de loup vaan de jaore veerteg laankzaamaon verwaterde tot populaire meziek mèt jazzinvlood.
Nao d'n Twiede Wereldoorlog kraog de jazz e twiede leve es kunsmeziek; de bebop, dee ziech de jaore daoveur boeten 't gehuur vaan de mainstream had oontwikkeld, kaom noe aon de oppervlaakde. In de jaore viefteg kristalliseerde ze oet in get rösteger stijle wie cool jazz en hard bop, stijle die in de ganse westerse wereld door combo's woorte euvergenome en al gaw e vertrojd geluid woorte. E klein grupke musici eisde nog mie vrijheid en kaom tot de free jazz, 'ne belaankrieke stijl vaan de jaore zèsteg.
Vaanaof de jaore zèsteg leep de jazz, oondaanks flirts mèt oonder mie popmeziek, in populariteit trök, zeker wie de groete stare eine veur eine storve en de media de jazz doedverklaorde. Sinds 1980 höbbe väöl muzikante ziech geriech op fusiestijle in alle meugeleke soorte. Oondaanks tot de jazz noets mie ech groet is gewore, gief 't nog ummer 'n oetgebreide infrastructuur die de meziek oondersteunt.