Oekraïens
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Oekraïens is 'n Oos-Slavische taol die in de Oekraïne en in Oekraïense emigrantegemeinsjappe door zoeget 44 mieljoen lui weurt gesproke. Ze is ingste verwant aon 't Roetheens (Rusyn), wat ouch wel es e dialek devaan weurt gezeen, en ouch bès wel ing aon 't Wit-Russisch en Russisch.
De taol is in bekaans gans 't land inheims, meh steit neet euveral eve sterk. 't Ooste is hendeg gerussificeerd; zeker in 't Donbassin, boe väöl etnische Russe woene, is 't Russisch de veurnaomste umgaankstaol. Ouch in 't zuie vaan 't land is dat in zekere zin zoe, veural in groeter stei wie Odessa en op de Krim, boe 't Oekraïens vaanajds al neet de insegste taol waor. In 't noorde, midde en zeker 't weste - wat tot 1945 neet bij Rusland of de Sovjet-Unie hoort - weurt de taol algemein gesproke. Oekraïense dialekte weure wijer nog door 'n minderheid gesproke in 't Russisch grensgebeed, meh dao heet de standaardtaol geine status.
In de tsaretied woort 't Oekraïens wieneg opgesjreve. Mèt de instèlling vaan de Sovjet-Unie woort 't Oekraïens de officieel taol vaan de Oekraïense SSR, al woort in de praktijk dèks Russisch gebruuk. De maot boe-in de taol kós bleuje sjogkelde; soms waor de regering tollerant tege etnische taole, meh veural in d'n tied vaan Stalin woort de bevolking mèt hel hand gerussificeerd. Nao de oonaofhenkelekheid vaan 't land in 1991 steeg 't prestiesj enorm, al bleef 't hendeg in concurrentie mèt 't Russisch. De Russischen inval vaan 2022 zörgde veur 'n sterke opleving vaan 't gebruuk te koste vaan 't Russisch, zoewie veur 'n explosie vaan 't aontal boetelenders wat de taol wouw liere.[1]