Хаити
From Wikipedia, the free encyclopedia
Хаити или Аити (француски: Haïti, хаитски креолски: Ayiti), официјално Република Хаити (République d'Haïti, Repiblik Ayiti) — независна држава на Карпските Острови. Заедно со Доминиканската Република, Хаити го зазема островот Хиспаниола, односно Хаити го зазема западниот, додека Доминиканската Република источниот. Имети „Аити“ или земја на високи планини била земја на староседелскиот народ Таинци и тоа име потекнува од нив, термин кој го користеле за западниот дел на островот. Највисока точка на островот е Пик ла Сел со 2680 метри надморска височина. Вкупната површина на Хаити е 27.750 км2 со главен град Порт о Пренс.
Република Хаити République d'Haïti Repiblik Ayiti |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Гесло: ,,L'Union Fait La Force" (француски) ,,Сила преку единство" |
||||||
Химна: ,,La Dessalinienne |
||||||
Главен град | Порт о Пренс 18°32′N 72°20′W | |||||
Најголем град | главниот град | |||||
Службен јазик | хаитски креолски, француски | |||||
Народности | 95.0% црнци, 5% мулати и бели[1] | |||||
Демоним | Хаиќани
(Хаиќанец/Хаиќанка) |
|||||
Уредување | Парламентарна република Под Анархија | |||||
• | Претседател | нема | ||||
• | Премиер | нема | ||||
Создавање | ||||||
• | како Сан Демоник | 1697 | ||||
• | Независност од Франција | 1 јануари 1804 |
||||
• | Анархија од | 7 Јули 2021 | ||||
Површина | ||||||
• | Вкупна | 27,751 км2 (140-та) | ||||
• | Вода (%) | 0.7 | ||||
Население | ||||||
• | проценка за 2024 г. | ▲ 12,876,000 | ||||
• | Густина | 361.5 жит/км2 | ||||
БДП (ПКМ) | проценка за 2024 г. | |||||
• | Вкупен | ▼ $21.4 милијарди | ||||
• | По жител | ▼ $1,667 | ||||
БДП (номинален) | проценка за 2024 г. | |||||
• | Вкупно | ▼ $12.2 Милијарди | ||||
• | По жител | ▼ $923 | ||||
Џиниев коеф. (2012) | 41.1[2] среден |
|||||
ИЧР (2024) | ▼ 0.496[3] низок |
|||||
Валута | гурди (HTG ) |
|||||
Часовен појас | (UTC-5) | |||||
Се вози на | десно | |||||
НДД | .ht | |||||
Повик. бр. | 509 |
Историјата, географската положба и етнолингвистичката местоположба на Хаити е уникатна за неколку работи. Хаити е првата независна држава во Латинска Америка, прва независна пост-колонијална држава во мнозинско црно население во светот и единствена држава која својата независност ја стекнала преку успешна буна на робови. Иако има многу добри односи со останатите шпанско-говорни држави, Хаити е единствената независна држава во Карипското Море каде се зборува францускиот и една од двете држави во Америка каде францускиот е службен јазик, покрај Канада.