ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ (Chief Justice of India), ഔദ്യോഗികമായി ഇന്ത്യയുടെ സുപ്രീം കോടതിയുടെ ചീഫ് ജസ്റ്റിസ്, ഇന്ത്യയുടെ സുപ്രീം കോടതിയുടെ മുഖ്യ ന്യായാധിപൻ, ഇന്ത്യൻ ഫെഡറൽ ജുഡീഷ്യറിയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന റാങ്കിലുള്ള ഓഫീസറുമാണ്. സ്ഥാനമൊഴിയുന്ന ചീഫ് ജസ്റ്റിസുമായി കൂടിയാലോചിച്ച് അടുത്ത ചീഫ് ജസ്റ്റിസിനെ നിയമിക്കാൻ ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതിക്ക് അധികാരം നൽകുന്നു, ഇദ്ദേഹത്തെ അറുപത്തിയഞ്ച് വയസ്സ് തികയുന്നതുവരെയോ അല്ലെങ്കിൽ ഇംപീച്ച്മെന്റ് വഴിയോ പുറത്താക്കപ്പെടും. കൺവെൻഷൻ അനുസരിച്ച്, നിലവിലുള്ള ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് നിർദ്ദേശിക്കുന്ന പേര്, മിക്കവാറും അല്ലെങ്കിൽ എല്ലായ്പ്പോഴും സുപ്രീം കോടതിയിലെ ഏറ്റവും മുതിർന്ന ജഡ്ജിയായിരിക്കും.
ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ Supreme Court Bhārat ke Mukhya Nyāyādhīśa | |
---|---|
ഔദ്യോഗിക വസതി | 5, Krishna Menon Marg, Sunehri Bagh, New Delhi, India[1] |
നിയമിക്കുന്നത് | രാഷ്ട്രപതി |
കാലാവധി | 65 വയസ്സ് വരെ [2] |
അടിസ്ഥാനം | 28 ജനുവരി 1950; 72 വർഷം മുമ്പ് |
ശമ്പളം | ₹2,80,000 (US$4,400) (per month)[3] |
വെബ്സൈറ്റ് | Supreme Court of India |
എന്നിരുന്നാലും, ഈ കൺവെൻഷൻ രണ്ടുതവണ ലംഘിക്കപ്പെട്ടു. 1973-ൽ 3 മുതിർന്ന ജഡ്ജിമാരെ ഒഴിവാക്കി ജസ്റ്റിസ് എ എൻ റേ നിയമിതനായി. കൂടാതെ, 1977-ൽ ജസ്റ്റിസ് ഹൻസ് രാജ് ഖന്നയെ മറികടന്ന് ജസ്റ്റിസ് മിർസ ഹമീദുള്ള ബേഗിനെ ചീഫ് ജസ്റ്റിസായി നിയമിച്ചു.
ഇന്ത്യൻ നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയുടെ തലവനാണ് ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ (സി.ജെ.ഐ).[4] സുപ്രീംകോടതി ചീഫ് ജഡ്ജി എന്നും ഈ പദവി അറിയപ്പെടുന്നു. സുപ്രീംകോടതിയുടെ ഭരണപരമായ കാര്യങ്ങളുടെയും തലവനാണ് സിജെഐ.
സുപ്രീംകോടതിയുടെ തലവനെന്ന നിലയിൽ കേസുകളുടെ അലോക്കേശനും നിയമവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രധാന ഭരണഘടന ബെഞ്ചുകളുടെ നിയമനം നടത്തുന്നതും ഇദ്ദേഹമാണ്. ഭരണഘടന അനുച്ഛേദം 145 പ്രകാരവും, സുപ്രീംകോടതിയുടെ 1966-ലെ കോടതി നിയമപ്രകാരവും മറ്റു ജഡ്ജിമാർക്കുള്ള വർക്കുകൾ വീതിച്ചു നൽകുന്നതും ചീഫ് ജസ്റ്റിസിൻ്റെ കർത്തവ്യമാണ്.
ഭരണപരമായ ഭാഗത്ത്, ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് റോസ്റ്ററിന്റെ പരിപാലനം, കോടതി ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ നിയമനം, സുപ്രീം കോടതിയുടെ മേൽനോട്ടവും പ്രവർത്തനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പൊതുവായതും വിവിധവുമായ കാര്യങ്ങൾ എന്നിവ നിർവഹിക്കുന്നു.
ധനഞ്ജയ.വൈ.ചന്ദ്രചൂഡാണ് (ഡി.വൈ. ചന്ദ്രചൂഡ്) ഇപ്പോൾ ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് പദവി വഹിക്കുന്നത്. 2022 നവംബർ 9-ന് അദ്ദേഹം ഇന്ത്യയുടെ 50-ാമത് ചീഫ് ജസ്റ്റിസായി സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്തു.