हुनान
From Wikipedia, the free encyclopedia
हुनान जनवादी गणतन्त्र चीनको एक भूपरिवेष्टित प्रदेश हो। याङ्त्से जलाधार क्षेत्रको मध्य भागमा अवस्थित यस जिल्लाको उत्तरमा हुबेई, पूर्वमा जियाङ्सी, दक्षिणमा ग्वाङडोङ र ग्वाङ्सी, पश्चिममा गुइझोउ र उत्तरपश्चिममा चोङकिङ रहेका छन्। यसको राजधानी र सबैभन्दा ठुलो शहर चाङ्सा हो, जुन सियांग नदीलाई पनि बगाउँछ। हेङयाङ, झुझोउ र युयाङ यसको सबैभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएका सहरी शहरहरू मध्ये एक हुन्। सन् २०२० सम्ममा ६ करोड ६० लाख भन्दा बढी जनसङ्ख्या भएको र करिब २,१०,००० वर्ग किलोमिटर (८१,००० वर्ग माइल) क्षेत्रफलमा बसोबास गर्दै आएको यो प्रदेश चीनको सातौँ सबैभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएको, भूपरिवेष्ठित प्रदेशहरूमध्ये चौथो सबैभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएको, ग्वाङडोङपछि दक्षिण मध्य चीनमा दोस्रो सबैभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएको र मध्य चीनको सबैभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएको प्रदेश हो। यो दक्षिण-मध्य चीनको सबैभन्दा ठुलो प्रदेश हो, भूपरिवेष्ठित प्रदेशहरू मध्ये चौथो ठुलो र क्षेत्रफलको आधारमा १०औँ सबैभन्दा व्यापक प्रदेश हो।
हुनान
湖南 | |
---|---|
हुनान प्रदेश | |
निर्देशाङ्क: २८°६′४५.५४″उ॰ ११२°५९′०.१७″पू॰ | |
देश | चीन |
राजधानी (र सबै भन्दा ठुलो सहर) | चाङ्सा |
विभागहरू | १४ प्रिफेक्चरहरू, १२२ काउन्टीहरू, १,९३३ बस्तीहरू (२०१८), २९,२२४ गाउँ (२०१८) |
सरकार | |
• प्रकार | प्रदेश |
• अङ्ग | हुनान प्रान्तीय जन कांग्रेस |
क्षेत्रफल | |
• जम्मा | २१०००० किमी२ (८०००० वर्ग माइल) |
• क्रम | १०औँ |
उच्चतम उचाई (लिङ्गफेङ पर्वत) | २११५.२ मिटर (६९३९.६ फिट) |
जनसङ्ख्या (२०२०)[2] | |
• जम्मा | ६६४४४८६४ |
• क्रम | ७औँ |
• घनत्व | ३२०/किमी२ (८२०/वर्ग माइल) |
• क्रम | १३औँ |
हुनानको नाममात्रको जीडीपी सन् २०२१ सम्ममा ७२४ बिलियन अमेरिकी डलर (४.६ ट्रिलियन चिनियाँ युआन) थियो, जुन विश्वको शीर्ष २० ठुला उप-राष्ट्रिय अर्थव्यवस्थाहरूमा देखा परेको थियो, यसको जीडीपी (पीपीपी) १.१ ट्रिलियन अमेरिकी डलर भन्दा बढी थियो। हुनान चीनको नवौँ ठुलो प्रदेशीय अर्थतन्त्र हो, दक्षिण मध्य चीनको चौथो ठुलो, मध्य चीनको तेस्रो ठुलो र भूपरिवेष्ठित प्रदेशहरूमध्ये चौथो ठुलो हो। यसको प्रतिव्यक्ति कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (नाममात्र) १०,९०० अमेरिकी डलर (६९,३०० चिनियाँ युआन) भन्दा बढी थियो, जसले गर्दा यो ग्वाङडोङ र हुबेईपछि दक्षिण मध्य चीन क्षेत्रको तेस्रो धनी प्रदेश बनेको थियो। सन् २०२० सम्ममा हुनानको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (नाममात्र) ६०५ अर्ब अमेरिकी डलर (चिनियाँ युआन ४.१८ ट्रिलियन) पुगेको छ, जुन पोल्यान्डको भन्दा बढी हो, जसको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन ५९६ अर्ब अमेरिकी डलर रहेको छ भने थाइल्यान्डको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन ५०१ अर्ब अमेरिकी डलर रहेको छ।[3][4]
हुनान नामको शाब्दिक अर्थ "तालको दक्षिण" हो। यस प्रदेशको उत्तरपूर्वमा रहेको डोङतिङ ताल लाई ताल भनिन्छ। हुनानको क्षेत्र ३५० ईपूर्व सम्म चिनियाँ शासनको अधीनमा थियो। हुनान कम्युनिस्ट क्रान्तिकारी माओ त्सेतुङको जन्मस्थान थियो, जो चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीका अध्यक्ष र जनवादी गणतन्त्र चीनका संस्थापक पिता बने। हुनान आज केही जातीय अल्पसङ्ख्यकहरूको घर हो, जसमा तुजिया र मियाओ, साथै हान चिनियाँहरू पनि छन्, जसले जनसङ्ख्याको बहुमत बनाउँदछ। जियाङ, गान र दक्षिणपश्चिमी मन्डारिन भाषा बोल्ने चिनियाँ भाषाका विभिन्न प्रकारहरू हुन्।[5]