Afrocentrisme
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Afrocentrisme (ook wel afrocentriciteit) is een culturele ideologie of wereldbeeld waarbij Afrika, zwarte Afrikanen en hun afstammelingen centraal worden geplaatst. Het is een reactie op globale (eurocentrische/oriëntalistische) houdingen over Afrikaanse mensen en hun historische bijdragen en herdefinieert hun geschiedenis met een Afrikaanse culturele en ideologische focus. Afrocentriciteit behandelt vooral zelfbeschikking en African agency en is een panafrikaanse ideologie in cultuur, filosofie en geschiedenis.[1]
Afrocentrisme kan gezien worden als een Afrikaans-Amerikaans geïnspireerde ideologie die een bevestiging van zichzelf manifesteert in een eurocentrisch gedomineerde maatschappij, vaak door het conceptualiseren van een verheerlijkt erfgoed in termen van distinct Afrikaanse, vreemde afkomst (waar vreemd alles behalve inheems aan het Afrikaans continent betekent). Het ontkent of minimaliseert vaak de Europese culturele invloeden, terwijl het een accent legt op historische Afrikaanse beschavingen die onafhankelijk een significant niveau van culturele en technologische ontwikkeling hebben bereikt. In het algemeen is afrocentrisme vaak gemanifesteerd in een focus op Afrikaans-Amerikaanse cultuur en de geschiedenis van Afrika, en bevat dit vaak een Afrikaanse diaspora-versie van een rond Afrika gecentreerde kijk op de geschiedenis en cultuur om de prestaties en ontwikkelingen van gemarginaliseerde Afrikanen te portretteren.
Wat tegenwoordig breed wordt aangeduid met afrocentrisme, is ontstaan uit het werk van Afrikaans-Amerikaanse intellectuelen in de late negentiende en vroege twintigste eeuw, maar is ontpopt tot zijn moderne vorm door het activisme van Afrikaans-Amerikaanse intellectuelen in de burgerrechtenbeweging in de Verenigde Staten en in de ontwikkeling van Afrikaans-Amerikaanse studieprogramma's in universiteiten. In strikte termen heeft afrocentrisme als een onderscheiden academische ideologie zijn top bereikt in de jaren 1980 en 1990 .[2] Tegenwoordig is het vooral geassocieerd met Molefi Kete Asante.[3]
Voorstanders van afrocentrisme steunen de claim dat de bijdragen van verschillende Afrikaanse mensen zijn afgezwakt of verkeerd toegeschreven als deel van de nalatenschap van Europees kolonialisme en slavernij van "Afrikanen uit de geschiedenis schrijven". Critici van afrocentriciteit beschuldigen het van pseudogeschiedenis, reactief en therapeutisch zijn.
Afrocentrisme is vooral in zwang in de academische wereld, afrocentristische onderzoekers menen dat Afrikanen een veel grotere rol in de wereldgeschiedenis hebben gespeeld dan lange tijd werd aangenomen.