Aleksander Macedoński
król Macedonii / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Aleksander Macedoński?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Aleksander III Macedoński (stgr. Ἀλέξανδρος ὁ Τρίτος ὁ Μακεδών Aleksandros ho Tritos ho Makedon) zwany też Aleksandrem Wielkim (Ἀλέξανδρος ὁ Μέγας Aleksandros ho Megas) i niezwyciężonym (άνίκητος)[1], (ur. 19–20 lipca 356 p.n.e.[2] w Pelli, zm. 10 czerwca 323 p.n.e. w Babilonie) – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336–323 p.n.e.
Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „Aleksander Wielki”. Zobacz też: film pod tym tytułem. |
Głowa portretowa z Aleksandrii (III w. p.n.e., zbiory Ny Carlsberg Glyptotek) | |||
Król Macedonii | |||
Okres |
od 336 p.n.e. | ||
---|---|---|---|
Poprzednik | |||
Następca | |||
Hegemon Związku Korynckiego | |||
Okres |
od 336 p.n.e. | ||
Poprzednik | |||
Król Persji | |||
Okres |
od 330 p.n.e. | ||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Król Egiptu | |||
Okres |
od 332 p.n.e. | ||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Król Azji | |||
Okres |
od 331 p.n.e. | ||
Następca | |||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | |||
Data i miejsce urodzenia |
19/20 lipca 356 p.n.e. | ||
Data i miejsce śmierci |
10 czerwca 323 p.n.e. | ||
Ojciec | |||
Matka | |||
Żona | |||
Dzieci | |||
Żona | |||
Żona | |||
Konkubina | |||
| |||
|
Powszechnie uznawany za wybitnego stratega i jednego z największych zdobywców w historii ludzkości. Okres jego panowania wyznacza granicę między dwiema epokami historii starożytnej: okresem klasycznym i epoką hellenistyczną.
Jego ojciec Filip II zreformował państwo macedońskie i zdołał podporządkować sobie większość Grecji. W 336 p.n.e. Aleksander odziedziczył silne państwo oraz dobrze zorganizowaną i doświadczoną armię. Po ujarzmieniu zbuntowanych greckich poleis kontynuował plany ekspansji pozostawione przez Filipa – w 334 p.n.e. zaatakował rządzoną przez Persów Azję Mniejszą, rozpoczynając serię kampanii trwającą 10 lat.
Złamał potęgę imperium perskiego w wyniku serii zwycięstw (najsłynniejsze odniósł pod Issos i Gaugamelą) i do 327 p.n.e. opanował całe państwo. W tym samym roku ruszył na Indie, lecz pomimo odnoszonych zwycięstw został zmuszony do odwrotu z powodu niezadowolenia w armii. Zmarł w wieku 32 lat w Babilonie[3][4] w trakcie przygotowań do kolejnych wypraw wojennych, pozostawiając imperium, którego rozpiętość ze wschodu na zachód wynosiła 5 tys. km. Po jego śmierci rozgorzały walki pomiędzy dowódcami macedońskiej armii, tzw. diadochami, które doprowadziły do podziału ogromnego państwa na kilka królestw.
Tocząc zwycięskie bitwy z wojskami Traków, Ilirów, Persów i Hindusów, opierał się na zdyscyplinowanej piechocie – falandze i ciężkiej macedońskiej jeździe – hetajrach.