Fermentacja
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Fermentacja – enzymatyczny proces przemian związków organicznych w warunkach beztlenowych, prowadzony przez mikroorganizmy, np. bakterie lub drożdże, w efekcie którego następuje dysproporcjonowanie substratu, tj. jego równoczesne utlenienie i redukcja, np.[1]:
Procesowi temu towarzyszy wydzielenie energii, która magazynowana jest zazwyczaj pod postacią ATP[1][2][3], powstającego w wyniku fosforylacji substratowej, lub, wyjątkowo, w wyniku działania pomp transbłonowych: wodorowej lub sodowej[4]. Fermentacja umożliwia uzyskanie energii użytecznej metabolicznie organizmom stale lub okresowo żyjącym w warunkach beztlenowych. Wydajność energetyczna fermentacji jest znacznie niższa niż procesów tlenowych. Z jednej cząsteczki glukozy uzyskiwane są 2 (czasem 1–2,5[5]) cząsteczki ATP, podczas gdy w cyklu Krebsa z jednej cząsteczki glukozy uzyskiwane są 32 (lub 38[5]) cząsteczki ATP[6].
Innym rodzajem beztlenowego uzyskiwania energii jest oddychanie beztlenowe, które różni się od fermentacji tym, że zachodzi z udziałem łańcucha transportu elektronów, który nie jest wykorzystywany w procesach fermentacyjnych[6].
Przykłady procesów fermentacyjnych:
- Wykorzystywane powszechnie do wytwarzania żywności[6]:
- fermentacja alkoholowa
- fermentacja mlekowa (mleczanowa)
- Inne:
- fermentacja masłowa
- fermentacja mannitowa (zwana też "śluzową" lub "gumową")
- fermentacja metanowa
- fermentacja propionowa.
Nauka badająca procesy fermentacji to zymologia[7].
W biotechnologii określenie „fermentacja” jest szersze i dotyczy zwyczajowo także niektórych procesów tlenowych z udziałem bakterii[8]. Przykładami są fermentacja octowa[8] i fermentacja cytrynowa[9].