Kinematografia czeska
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Kinematografia czeska – ogół produkcji i dystrybucji filmowej na terenie Czech, przez które rozumiane są: do 1918 – terytorium księstwa czeskiego w ramach Austro-Węgier, w latach 1918–1939 i 1945–1992 – czeska część terytorium federacyjnej Czechosłowacji; w latach 1939–1945 – Protektorat Czech i Moraw w obrębie III Rzeszy; po 1992 – jako odrębne państwo. Kinematografia czeska w tym artykule jest jako twórczość osób o narodowości czeskiej, dla odróżnienia jej od reżyserów identyfikujących się jako Słowaków (kinematografia słowacka).
Jednym z najważniejszych międzywojennych autorów czeskich epoki kina niemego był Gustav Machatý; w epoce wczesnego kina dźwiękowego na znaczeniu zyskała przede wszystkim twórczość Martina Fricza. Po II wojnie światowej przejściowo czeska kinematografia została zdominowana przez doktrynę socrealizmu, uosabianą przede wszystkim przez twórczość Otakara Vávry. W latach 60. XX wieku w opozycji do kina socrealistycznego znaleźli się twórcy czechosłowackiej Nowej Fali (między innymi Jaromil Jireš, Miloš Forman, Věra Chytilová, Ivan Passer, Jan Němec, Jiři Menzel). Jej koniec – spowodowany stłumieniem Praskiej Wiosny przez wojska Układu Warszawskiego w 1968 – spowodował trwającą dwie dekady zapaść w czeskiej kinematografii. Dopiero na przełomie wieków czeskie kino odzyskało swoją pozycję międzynarodową dzięki twórczości takich reżyserów, jak Jan Švankmajer, Jan Svěrák, Petr Zelenka oraz Jan Hrěbejk.