Układ współrzędnych sferycznych
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Sferyczny układ współrzędnych – układ współrzędnych w trójwymiarowej przestrzeni euklidesowej.
Istnieje kilka systemów współrzędnych w przestrzeni trójwymiarowej które mogą być uważane za naturalne rozszerzenie układu biegunowego na płaszczyźnie na przestrzeń trójwymiarową. Do takich systemów zalicza się układ współrzędnych walcowych oraz dwa układy współrzędnych sferycznych, roboczo tu nazwanych „matematycznym” oraz „geograficznym”.
W obydwu tych układach istnieją współrzędne odpowiadające odległości od środka pewnej sfery i znanej z geografii długości geograficznej. Różnią się jednak trzecią współrzędną. W systemie „geograficznym” jest ona mierzona od równika (szerokość geograficzna). W systemie „matematycznym” jest ona liczona od bieguna.
W matematycznej literaturze polskojęzycznej występują obydwa typy współrzędnych sferycznych. Na przykład typ „geograficzny” jest przedstawiony w książkach Lei[1] oraz Encyklopedii szkolnej[2], a typ „matematyczny” jest wprowadzany przez Borsuka[3], Starka[4] czy Bronsztejna i Siemiendiajewa[5]. W geografii (współrzędne geograficzne) i astronomii (współrzędne astronomiczne) używa się zawsze współrzędnych opisanych poniżej jako „geograficzne”.