Sobór nicejski I
zgromadzenie biskupów chrześcijańskich Cesarstwa Rzymskiego (Nicea, Bitynia; 325) / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Sobór nicejski I?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Sobór nicejski I – zgromadzenie biskupów chrześcijańskich Cesarstwa Rzymskiego zwołane przez cesarza Konstantyna do Nicei w Bitynii, trwające od 19 do 25 lipca 325 roku[uwaga 1][1].
Zgromadzenie to zostało uznane na soborze efeskim w 431 roku za pierwszy sobór powszechny[1]. Jest uważane za sobór przez Kościoły katolickie, prawosławne, przedefeskie, przedchalcedońskie i protestanckie[2]. Światowa Rada Kościołów stwierdziła w 1948 roku, że termin chrześcijaństwo odnosi się jedynie do tych wyznań, które zaakceptowały decyzje doktrynalne z Nicei[3].
Postanowienia soboru uważane są za jeden z fundamentów cywilizacji europejskiej[4][5]. Zakończyły one polityczny, społeczny i naukowy konflikt między chrześcijańskim monoteizmem a państwem rzymskim oraz filozofią starożytną[6] Wywarły znaczący wpływ na dalszy rozwój religii, kultury i nauki, a także długotrwale oddziałały na wydarzenia polityczne[1].
W zgromadzeniu, które obradowało w auli pałacu cesarskiego[7], wzięło udział około 220 biskupów[8]. Debatom przewodniczył Hozjusz z Kordoby[9]. Uczestnicy obradowali w obecności cesarza i najwyższych urzędników państwowych[10]. Konstantyn zadecydował o czasie, miejscu, składzie osobowym i prawdopodobne o porządku obrad zgromadzenia[11]. Cesarz był też wykonawcą decyzji podjętych podczas soboru[11]. W wyniku zabiegów Konstantyna chrześcijaństwo zostało uznane za jeden z oficjalnych kultów Cesarstwa[1], a Kościół i władza państwowa rozpoczęły wzajemną współpracę[12].
Podczas obrad sformułowano wyznanie wiary, w którym sprecyzowano naukę o Bogu Ojcu i Synu Bożym, kształtując doktrynalne podstawy tego, co później nazwano ortodoksją chrześcijańską[13]. Sobór uznał, że Jezus Chrystus jest Bogiem, ponieważ jest współistotny (homoousios) Bogu Ojcu[14]. Jest z tej samej substancji (ousia) oraz z tej samej hipostazy co Ojciec[15]. Teza ta wychodziła poza Biblię i formułowała podstawy nauki chrześcijańskiej za pomocą terminologii oraz twierdzeń zaczerpniętych z nauki greckiej(inne języki)[15].
Zgromadzenie wprowadziło jednolity dla całego Cesarstwa Rzymskiego termin obchodów uroczystości upamiętniającej zmartwychwstanie Chrystusa: w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca[16]. Na tej podstawie cesarz Konstantyn ustanowił doroczne święto państwowe, Wielkanoc[17]. Rozstrzygnięcia organizacyjne i dyscyplinarne, nad którymi dyskutowano podczas obrad, spisano w dwudziestu kanonach[18].
Uczestnicy soboru, pozostając w ramach nakreślonych przez Biblię i grecką filozofię, przekształcili samo jądro doktryny chrześcijańskiej[5]. Decyzje podjęte w Nicei przez wielu chrześcijan zostały uznane za groźną innowację. Spowodowało to długoletni konflikt religijny, naukowy, społeczny i polityczny. Umiarkowani przedstawiciele obu stron tego konfliktu doprowadzili w roku 381 do przyjęcia na soborze w Konstantynopolu kompromisu, który polegał na korekcie nicejskiego wyznania wiary. W korekcie tej odrzucono nicejską tezę o Bogu w jednej hipostazie, zastępując ją sformułowaniem o Bogu w trzech hipostazach[19].