Zjednoczenie Lewicy Chłopskiej „Samopomoc”
partia polityczna II RP / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Zjednoczenie Lewicy Chłopskiej „Samopomoc” − chłopska partia lewicowa z okresu międzywojennego.
Państwo | |
---|---|
Lider |
Ferdynand Tkaczow, Stanisław Wójtowicz, Aleksander Szymański |
Data założenia | |
Ideologia polityczna |
Pierwotnie, dziewięć miesięcy po zdelegalizowaniu Niezależnej Partii Chłopskiej, w listopadzie 1927 powstało ugrupowanie pod nazwą „Lewica Chłopska”[1], z której w styczniu 1928 podczas konferencji przedstawicieli stronnictw bloku antyfaszystowskiego w Gdańsku powstało Zjednoczenie Lewicy Chłopskiej „Samopomoc”[2]. W lipcu odbył się pierwszy zjazd partii, na którym uchwalono statut i program oraz wybrano jej zarząd główny, w którym znaleźli się: Stanisław Wójtowicz – prezes, Antoni Bomba, Zygmunt Szymański, Wincenty Jamróz[3], i Stanisław Ziaja[4]. Pod koniec 1928 r. partia posiadała ponad 300 kół w terenie w których działało ponad 6 tysięcy członków[5]. Jako następczyni Niezależnej Partii Chłopskiej miała program zbliżony do poprzedniczki i do Komunistycznej Partii Polski, z którą współpracowała.
Głosiła hasła:
- wywłaszczenia obszarników bez odszkodowania i nadania ziemi chłopom bezrolnym, małorolnym i średniorolnym.
- przerzucenia ciężarów podatkowych i świadczeń w postaci podwód i szarwarków na obszarników i bogaczy
- zniesienia podatków pośrednich[6].
Zapowiadała walkę:
- o utworzenie rządu robotniczo-chłopskiego,
- o bezpłatne i świeckie szkolnictwo
- o rozdział kościoła od państwa[4].
- o uspołecznienie własności przemysłowej
- o udzielanie przez państwo chłopom małorolnym i średniorolnym kredytów bez oprocentowania
- o zaprowadzenie wolności słowa, druku i zrzeszeń
- o unieważnienie konkordatu z Watykanem
- o współpracę ze Związkiem Radzieckim[7].
Czołowymi działaczami partii byli: Aleksander Szymański[8], Ferdynand Tkaczow, Stanisław Wójtowicz, Jan Andrysiak[9], Stanisław Cias, Paweł Drążkiewicz, Michał Grzywacz[10], Józef Jamróz, Wincenty Jamróz, Władysław Kędys, Feliks Lubieniecki[11], Szczepan Majewski, Józef Mital Stanisław Podraza[12], Jan Sochaj, Jan Stępień, Stanisław Świątek[13], Antoni Walerczak, Stanisław Więcek, Wincenty Więcek[14] i Stanisław Żylski[15].
W 1929 roku partia miała około 10 tys. członków, skupionych w blisko 500 kołach. Działała głównie w Lubelskim, Kieleckim, Rzeszowskim, na Kurpiach i Podlasiu.
Startując pierwszy raz w wyborach do Sejmu w 1928 r. partia uzyskała jeden mandat. Posłem został wybrany Stanisław Wójtowicz[3]. W 1930 r. w kolejnych wyborach parlamentarnych wprowadziła do Sejmu także jednego posła, którym został z okręgu Łuków−Garwolin−Puławy Ferdynand Tkaczow[16][17]. Po zgłoszeniu wniosku o pozbawienie go nietykalności poselskiej Tkaczow w styczniu 1931 r. zrzekł się mandatu i nielegalnie opuścił Polskę[18][19]. Zastąpił go Franciszek Błaszkiewicz. W dniu 27 maja 1931 roku rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych Felicjana Sławoja Składkowskiego partia została zdelegalizowana[20].
Organy prasowe: Samopomoc Chłopska i Życie Młodzieży jako dodatek do Samopomocy Chłopskiej ukazujący się co dwa tygodnie[21].