Dolny Ślōnsk
historycznŏ krajina / From Wikipedia, the free encyclopedia
Dolny Ślōnsk (śl-miym. Niederschläsing, łac. Silesia Inferior, pol. Dolny Śląsk, miym. Niederschlesien, czes. Dolní Slezsko) – historycznŏ krajina położōnŏ we Strzodkowyj Ojropie, na placu Polski, Czeskij Republiki a Miymiec. Jeji wiyrchnia zajmuje kole 20,000 km², a jeji populacyjŏ je szacowanŏ na kole 3,000,000. Zachodniŏ tajla Ślōnska.
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
| |||||
| |||||
Państwa | Polskŏ Czechy Miymcy | ||||
Stolica | Wrocław | ||||
Wŏżniyjsze miasta | Grinberg, Wałbrzich, Lignica, Świdnica | ||||
|
Historycznõ stolicōm Dolnego Ślōnska je Wrocław. Regiōn tyn posiadŏ mocka zabytkōw i ôbiektōw kulturowyj erbowizny.
Z czasem zmiyniały sie granice i nŏrodnŏ przinŏleżność Dolnego Ślōnska, tak tedy, kej bōł ôn erbowõ szlacheckõ włŏsnościōm, jak i po nastōniu modernych nŏrodnych państw, co prziczyniyło sie do bogajstwa zōmkōw. Piyrszymi znanymi państwami, kere utrzimały panowanie nad Ślōnskem, były snŏdź Wielge Morawy pod kōniec IX stoleciŏ i Czechy na zaczōntku X stoleciŏ. We X stoleciu Dolny Ślōnsk ôstoł prziłōnczōny do wczaśnego polskigo państwa, a po jego roztrzaśniyńciu we XII stoleciu stoł sie piastowskim ksiynstwym. We XIV stoleciu weszoł we skłŏd Czeskij Korōny pod panowanie Świyntego Rzimskigo Cysŏrstwa, kere we 1526 roku przeszło pod panowanie austryjŏckij habsburskij mōnarchije. We wyniku ślōnskich wojaczek regiōn tyn ôstoł prziłōnczōny do Prus we 1742.
We 1945 roku, po II światowyj wojaczce, wiynkszość Dolnego Ślōnska przeszła pod polskõ jurysdykcyjõ zgodnie z poczdamskõ ugŏdōm miyndzy zwyciynskimi aliantami i stała sie tajlōm Polski, keryj kōmunistyczny regyrōnek wypyndził wiynkszość ludności Dolnego Ślōnska. Niywielgi łużycki pas na zŏchōd ôd piski Ôdry i Nysy, przinŏleżōncy do Dolnego Ślōnska ôd 1815 roku, ôstoł we Miymczech.