Han-Hiung-nu Savaşı
Savaş / From Wikipedia, the free encyclopedia
Han-Hiung-nu Savaşı[3] ayrıca Çin-Hiung-nu Savaşı olarak da bilinir,[4] Çin Han İmparatorluğu ile göçebe Hiung-nu konfederasyonu arasında MÖ 133'ten MS 89'a kadar yapılan bir dizi askeri savaştı.
Han-Hiung-nu Savaşı 漢匈戰爭 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
İmparator Wu Orta Asya'ya diplomat Zhang Qian'ı gönderiyor, Mogao Mağaraları duvar resimleri, 8. yüzyıl | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Hsiung-nu |
Han Xin Hanedanı (MS 9-23) Kol ve müttefik kuvvetler: Güney Hiung-nu[1] Qiang[2] Wuhuan[2] Siyenpiler[2] | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Chün-C'hen I-chi-se Hunye Kralı Xiutu Kralı (ölü) Chi-Chi (ölü) ...ve diğerleri |
İmparator Wu General Wei Qing General Huo Qubing General Dou Gu General Ban Chao General Dou Xian General Li Guang (ölü) ...ve diğerleri |
İmparator Wu'nun saltanatından (M.Ö. 141-87) başlayarak, Han İmparatorluğu, kuzey sınırında artan Hiung-nu akınlarıyla başa çıkmak için nispeten pasif bir dış politikadan saldırgan bir stratejiye ve aynı zamanda alanı genişletmek için genel emperyal politikaya göre hareket etmeye başladı. MÖ 133'te, Hiung-nu, Han'ın Mayi'deki akıncılarını pusuya düşürmek üzere olduğunu fark ettiğinde, çatışma tam ölçekli bir savaşa dönüştü. Han sarayı, Ordos Platosu, Hexi Koridoru ve Gobi Çölü'nde bulunan bölgelere, bu bölgeleri ele geçirmek ve Hiung-nu'yu bu bölgelerden uzaklaştırmak için bu bölgelere birkaç askeri sefer düzenlemeye karar verdi. Daha sonra savaş, Batı Bölgeleri'nin birçok küçük devletine doğru uzadı. Savaşların doğası zamanla değişti ve batılı devletler üzerindeki toprak mülkiyeti ve siyasi kontrol değişiklikleri sırasında birçok zayiat verildi. Bölgesel ittifaklar da, bir taraf belirli bir bölgede diğerine üstünlük kazandığında, bazen zorla da olsa değişme eğilimindeydi.
Han İmparatorluğu sonunda kuzey göçebeleri üzerinde galip geldi ve savaş, Han İmparatorluğu'nun siyasi etkisinin Orta Asya'ya derinlemesine yayılmasına olanak sağladı. Hiung-nu için durum kötüleştikçe, iç çatışmalar yaşandı ve sonunda iki gruba ayrılan konfederasyonu daha da zayıfladı. Güney Hiung-nu Han İmparatorluğu'na boyun eğdi, ancak Kuzey Hiung-nu direnmeye devam etti ve sonunda Han İmparatorluğu ve onun vasallarından gelen seferler ve Siyenpiler gibi Donghu devletlerinin yükselişi ile batıya doğru genişledi. Hakimiyet sağlamak için çeşitli küçük devletler üzerindeki fetihleri ve birçok büyük ölçekli savaşı içeren önemli olaylarla belirginleşen savaş, MS 89'da Han İmparatorluğu'nun Hiung-nu devletine karşı tam zaferiyle sonuçlandı.