Amerika Qoʻshma Shtatlari davlat madhiyasi
From Wikipedia, the free encyclopedia
„Yulduzli bayroq“ — Amerika Qo'shma Shtatlarining davlat madhiyasi. Qoʻshiq soʻzlari 1814-yil 14-sentyabrda 35 yoshli huquqshunos va havaskor shoir Francis Scott Key tomonidan Britaniya kemalari tomonidan Fort MakHenrining bombardimon qilinishiga guvoh boʻlganidan keyin yozilgan „Fort M’Henri himoyasi“ sheʼridan olingan. Sheʼr 1812-yilgi Baltimor jangi paytida Patapsko daryosidagi Tashqi Baltimor bandargohidagi Qirollik dengiz floti boʻlgan urush haqidagi voqealar haqida so'zlaydi. Key Urushning ramzi bo'lgan AQShning 15 yulduzli va 15 ta chiziqli yirik bayrogʻidan ham ilhomlangan boʻlib, madhiya ham aynan yulduzli bayroq sifatida tanilgan va gʻalaba ramzi hisobangan.
1814-yildan beri saqlanib qolgan eng qadimgi "Yulduzli bayroq" notasi. | |||||
Amerika Qoʻshma Shtatlari davlat madhiyasi | |||||
Soʻz muallif(lar)i | Francis Scott Key,, 1814 | ||||
---|---|---|---|---|---|
Bastakor | John Stafford Smith | ||||
Qabul qilindi | 1931-yil 3 mart | ||||
|
Sheʼr John Stafford Smith tomonidan Londondagi erkaklar ijtimoiy klubi Anacreontic Society uchun yozilgan mashhur ingliz qoʻshigʻiga oʻrnatilgan. Ushbu qo'shiq „Osmondagi Anakreonga“ (yoki „Anakreontik qoʻshiq“) kabi turli soʻzlar bilan Amerika Qoʻshma Shtatlarida allaqachon mashhur edi. „Yulduzli bayroq“ deb oʻzgartirilgan ushbu qoʻshiq tez orada AQShda taniqli vatanparvarlik qoʻshigʻiga aylandi. Madhiyani 19 yarimton diapazoni bilan kuylash juda qiyinligi bilan mashhur. Sheʼr toʻrt baytdan iborat boʻlsa-da, bugungi kunda faqat birinchisi keng tarqalgan.
„Yulduzli bayroq“ 1889-yilda Qoʻshma Shtatlar dengiz floti va 1916-yilda AQSh prezidenti Woodrow Wilson tomonidan rasmiy foydalanish uchun tan olingan va 1931-yil 3-martdagi Kongress rezolyutsiyasi bilan davlat madhiyasiga aylantirilgan (46 Stat. 1508, 36 USC § 301 da kodlangan), uni prezident Herbert Hoover imzolagan.
1931-yilgacha boshqa qoʻshiqlar AQSh rasmiylarining madhiyasi boʻlib xizmat qilgan. "Hail, Columbia" 19-asrning koʻp qismida rasmiy funksiyalarda ushbu maqsadga xizmat qilgan. Ohangi Buyuk Britaniyaning milliy madhiyasi boʻlgan „Xudo qirolichani asrasin“ bilan bir xil boʻlgan „Mening yurtim, ʻTis of thee“ qoʻshigʻi ham amalda milliy madhiya boʻlib xizmat qilgan.[1] 1812-yilgi urush va undan keyingi AQSh urushlaridan soʻng ommaviy tadbirlarda mashhurlik uchun raqobatlashadigan boshqa qoʻshiqlar paydo boʻldi, ular orasida 1931-yilgacha Amerika Qoʻshma Shtatlarining milliy madhiyasi boʻlishga nomzod sifatida koʻrib chiqilgan „America the Beautiful“ ham bor edi.[2]