Берия Лаврентий Павлович (груз. ლავრენტი პავლეს ძე ბერია, Лавренти Павлес дзе Бериа; 29 март 1899 йыл, Рәсәй империяһы, Кутаиси губернаһы, Мерхеули — 23 декабрь 1953 йыл, Мәскәү) — Рәсәй революционеры, совет дәүләт һәм партия эшмәкәре, дәүләт именлегенең генераль комиссары (1941), Советтар Союзы Маршалы (1945)[10], Социалистик Хеҙмәт Геройы (1943), 1953 йылда был исемдәрҙән мәхрүм ителә.
Ҡыҫҡа факттар Зат, Гражданлыҡ ...
Берия Лаврентий Павлович |
груз. ლავრენტი პავლეს ძე ბერია |
|
|
Зат |
ир-ат[1][2] |
Гражданлыҡ |
СССР |
Хеҙмәт итеүе |
СССР |
Патронимы йәки матронимы |
Павлович[d] |
Тыуған көнө |
17 (29) март 1899[1][2][3] |
Тыуған урыны |
Мерхеул[d], Сухум округы[d], Кутаиси губернаһы[d], Кавказ наместниклығы[d], Рәсәй империяһы |
Вафат булған көнө |
23 декабрь 1953({{padleft:1953|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:23|2|0}})[1][4][5][…] (54 йәш) или 26 июнь 1953({{padleft:1953|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:26|2|0}})[6] (54 йәш) |
Вафат булған урыны |
Мәскәү, СССР[1] |
Үлем сәбәбе |
пуля (снаряд ярсығы) яраһы[d] |
Км үлтергән |
Батицкий Павел Фёдорович |
Ерләнгән урыны |
Мәскәүҙәге Дон зыяраты[d] |
Хәләл ефете |
Nino Gegechkori[d] |
Балалары |
Серго Лаврентьевич Берия[d] |
Әһәмиәтле кеше |
Сталин Иосиф Виссарионович |
Өсөн хөкөм ителгән |
госизмена[d][7][8], терроризм[7][8] һәм контрреволюция[d][7][8] |
Һөнәр төрө |
сәйәсмән |
Биләгән вазифаһы |
СССР Министрҙар Советы Рәйесенең беренсе урынбаҫары[d], СССР-ҙың Юғары Советы Президиумы ағзаһы[d], СССР Юғары Советы депутаты[d], СССР Юғары Советы депутаты[d], СССР Юғары Советы депутаты[d] һәм первый секретарь ЦК КП Грузии[d][9] |
Уҡыу йорто |
Әзербайжан дәүләт нефть һәм сәнәғәт академияһы[d] |
Сәйәси фирҡә ағзаһы |
Советтар Союзы Коммунистар партияһы һәм Рәсәй социал-демократик эшселәр (большевиктар) партияһы |
Ҡатнашыусы |
ВКП(б)-ның XVII съезы[d] һәм ВКП(б)-ның XVIII съезы[d] |
Хәрби звание |
Советтар Союзы Маршалы |
Командалыҡ иткән |
Главное управление государственной безопасности НКВД СССР[d] һәм СССР эске эштәр халыҡ комиссариаты |
Һуғыш/алыш |
Бөйөк Ватан һуғышы, Рәсәйҙә Граждандар һуғышы һәм Һалҡын һуғыш |
Ғәскәр төрө |
СССР эске эштәр халыҡ комиссариаты |
Ойошма ағзаһы |
КПСС Үҙәк комитеты, КПСС Үҙәк комитетының сәйәси бюроһы[d] һәм СССР-ҙың Үҙәк башҡарма комитеты[d] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
|
Телгә алынған хеҙмәттәр |
Q9374753? |
Специальное звание или классный чин |
дәүләт именлегенең генераль комиссары[d] |
Берия Лаврентий Павлович Викимилектә |
Ябырға
1941 йылдан алып — СССР Халыҡ Комиссарҙары Советы рәйесе (И. В. Сталиндың) урынбаҫары (1946 йылдан — Министрҙар Советы) уның 1953 йылдың 5 мартында вафат булғанынан һуң — СССР Министрҙар Советы рәйесенең (Г. Маленков) беренсе урынбаҫары һәм бер үк ваҡытта СССР-ҙың эске эштәр министры. СССР-ҙың Дәүләт оборона комитеты ағзаһы (1941—1944), СССР ГКО-һы рәйесе урынбаҫары (1944—1945). СССР-ҙың 7-се саҡырылыш Үҙәк башҡарма комитеты ағзаһы, депутаты, СССР-ҙың 1-3-сө саҡырылыш Юғары Советы депутаты. ВКП(б) Үҙәк Комитеты ағзаһы (1934—1953), Үҙәк Комитет Политбюроһы ағзалығына кандидат (1939—1946), Политбюро ағзаһы (1946—1952), Башҡорт АССР-ы Юғары Советының депутаты (1947-1953)(Ишембай ҡалаһынан кандидат)[11], КПСС Үҙәк Комитеты Президиумы ағзаһы (1952—1953). И. В. Сталинға иң яҡын торғандар рәтендә була. Оборона сәнәғәтенең һәм ПВО-ның, шул иҫәптән ядро ҡоралына һәм ракета техникаһына ҡағылышы булған бөтә эштәрҙең мөһим тармаҡтарының кураторы. 1945 йылдың 20 авгусынан СССР-ҙың ядро программаһын тормошҡа ашырыу менән етәкселек итә[12].
1953 йылдың 26 июнендә Л. П. Берия, власты баҫып алыу маҡсатында шпионаж һәм заговор формаһында тыуған илгә хыянат итеүҙә ғәйепләнеп, ҡулға алына. 1953 йылдың 23 декабрендә СССР-ҙың Юғары судының Махсус суд присутствиеһы хөкөмө буйынса атып үлтерелә.