Марк Ту́ллий Цицеро́н (лат. Marcus Tullius Cicero; б.э.т.106 йыл,3 ғинуар, Арпинум, Рим республикаһы — б.э.т.43 йыл,7 декабрь, Формии, Рим республикаһы) — Боронғо Рим сәйәсмәне, оратор, философ. Сығышы менән бик затлы ғаиләнән булмаһа ла, ораторлыҡ таланты уға карьера яһарға ярҙам итә: б.э.т. 73 йылда Рим сенатына инә һәм 63 йылда консул булып һайлана. Катилина заговорын асыу һәм тар-мар итеүҙә төп ролде уйнай. Артабан граждандар һуғышы шарттарында ул республика өсөн эҙмә — эҙлекле көрәшә. Боронғо Римдең иң күренекле кешеләренең береһе бер нимә менән сикләнмәгән власҡа ынтылыусы икенсе триумвират ағзалары тарафынан язалана .
Ҡыҫҡа факттар Зат, Гражданлыҡ ...
Цицерон |
лат. M.Tullius M.f.M.n. Cor. Cicero |
|
Зат |
ир-ат[1][2][3] |
Гражданлыҡ |
Боронғо Рим[3] |
Римский преномен |
Марк[d] |
Римское родовое имя |
Туллий[d] |
Римский когномен |
Цицерон[d] |
Тыуған көнө |
3 ғинуар б. э. т. 106[4][5][6][…] |
Тыуған урыны |
Арпино[d], Италия[d], Боронғо Рим[7][2] |
Вафат булған көнө |
7 декабрь б. э. т. 43[5][6][3] (63 йәш) |
Вафат булған урыны |
Формия[d], Италия[d], Боронғо Рим[2] |
Үлем төрө |
һомицид[d][6] |
Үлем сәбәбе |
обезглавливание[d][6] |
Атаһы |
Марк Туллий Цицерон[d][8][9][10] |
Әсәһе |
Helvia[d][8][9][10] |
Бер туғандары |
Квинт Туллий Цицерон[d][8][9][10] |
Хәләл ефете |
Теренция[d][6][11][9][…] һәм Публилия[d][8][12][13][…] |
Балалары |
Марк Туллий Цицерон младший[d][6][9][10] һәм Туллия Цицеронис[d][14][6][9][…] |
Нәҫеле |
Туллии Цицероны[d] |
Древнеримский род |
Туллии[d] |
Яҙма әҫәрҙәр теле |
Латин теле |
Һөнәр төрө |
фәлсәфәсе, шағир, политический теоретик, юрист, яҙыусы, Ancient Roman priest, политик Древнего Рима, военный Древнего Рима, адвокат, оратор, сәйәсмән |
Эшмәкәрлек төрө |
фәлсәфә[3], риторика[d][3] һәм әҙәбиәт[3] |
Биләгән вазифаһы |
квестор[d], плебейский эдил[d], претор[d], древнеримский сенатор[d][15], консул[d][15], авгур[d] һәм Roman governor[d] |
Уҡыусылар |
Сервий Сульпиций Руф[d] һәм Гай Требаций Теста[d] |
Кемдә уҡыған |
Антиох из Аскалона[d][16], Филон из Лариссы[d], Аполлоний Молон[d], Люций Элий Стило Преконний[d] һәм Тираннион[d] |
Социаль синыф |
дворянин[d][9], Homo novus[d][9] һәм эквиты[d][9] |
Сәнғәт йүнәлеше |
Академический скептицизм[d] |
|
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
|
Телгә алынған хеҙмәттәр |
Божественная комедия[d] |
Эра |
поздняя Римская республика[d] |
|
Подтверждено в |
Mare Magnum volume 82[d][17] |
Хеҙмәттәре тупланмаһы |
Милли сәнғәт галереяһы[d], City Castle Zaltbommel[d][18][19] һәм Geldersch Landschap en Kasteelen[d][20][21] |
Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы |
авторлыҡ хоҡуҡтарының ғәмәлдә булыу ваҡыты үткән[d] |
Member of Roman tribe |
Cornelia[d][10] |
Авторҙың Викимилектәге ҡалыбы |
Cicero |
Цицерон Викимилектә |
Ябырға
Цицерон бай әҙәби мираҫ ҡалдыра, уның күп өлөшө беҙҙең көндәргә тиклем илеп еткән. Боронғо дәүерҙәрҙә үк уның әҫәрҙәре стиль яғынан өлгө, тип таныла, ә хәҙер б.э.т. I быуаттағы Рим тормошо тураһында мөһим сығанаҡ булып тора. Цицерондың хаттарынан Европала эпистоляр жанр башлана; уның телмәрҙәре, бигерәк тә катилинариялар —был жанрҙың иң күренекле өлгөләре. Цицерон фәлсәфәүи трактаттары аша бөтә боронғо грек философияһын латин телле уҡыусыларға еткерә, һәм улар Боронғо Рим мәҙәниәтендә бик мөһим роль уйнай.