Удзельнік:Einimi/Чарнавік
From Wikipedia, the free encyclopedia
Белару́сь, Рэспу́бліка Белару́сь — краіна ва Ўсходняй Эўропе, бяз выхаду да мора. Мяжуе з Польшчаю на захадзе, Летувою на паўночным захадзе, Латвіяй на поўначы, Расеяй на ўсходзе і Ўкраінай на поўдні. Сталіцай Беларусі зьяўляецца горад Менск, іншыя буйныя гарады ўключаюць Берасьце, Горадня, Гомель, Магілёў і Віцебск. Больш за 40% тэрыторыі краіны мае лясны покрыў.
Беларусь Рэспубліка Беларусь Республика Беларусь | |||||
| |||||
Дзяржаўны гімн: «Мы, беларусы» | |||||
Афіцыйная мова | беларуская, расейская | ||||
Сталіца | Менск | ||||
Найбуйнейшы горад | Менск | ||||
Форма кіраваньня | Прэзыдэнцкая рэспубліка Аляксандар Лукашэнка Андрэй Кабякоў | ||||
Плошча • агульная • адсотак вады |
84-е месца ў сьвеце 207 596,76[1] км² 2,26% (4702 км²)[1] | ||||
Насельніцтва • агульнае (2017) • шчыльнасьць |
91-е месца ў сьвеце 9 504 704[2] 45,8/км² | ||||
Этнічны склад | беларусы (83,7%), расейцы (8,3%), палякі (3,1%), украінцы (1,7%)[3] | ||||
Канфэсійны склад | праваслаўныя (60%), каталікі (15—20%)[4] | ||||
Пісьменнасьць | 98%[4] | ||||
СУП • агульны (2012) • на душу насельніцтва |
Сьпіс краінаў паводле СУП $146,745 млрд[5] $15 633 | ||||
Валюта | Беларускі рубель (BYN) | ||||
Часавы пас | FET (UTC+3) | ||||
Незалежнасьць — абвешчаная — згубленая — абвешчаная — прызнаная |
ад Расейскай імпэрыі 25 сакавіка 1918 1 студзеня 1919 ад СССР 27 ліпеня 1990 25 жніўня 1991 | ||||
Аўтамабільны знак | BY | ||||
Дамэн верхняга ўзроўню | .бел, .by | ||||
Тэлефонны код | +375 | ||||
Да XX стагодзьдзя землі сучаснай Беларусі ўваходзілі ў склад розных краінаў, як то Полацкае княства, Вялікае княства Літоўскае, Рэч Паспалітая, Польшча і Расейская імпэрыя. У пэрыяд пасьля расейскай рэвалюцыі, Беларусь абвесьціла пра сваю незалежнасьць, як Беларускай Народнай Рэспублікі, якая, аднак, ня здолела захаваць сваю незалежнасьць і на тэрыторыі Беларусі была створана пракамуністычная Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка (БССР). Заходняя частка краіны ў 1920-х гадох знаходзілася ў складзе Польшчы і была далучана да БССР толькі ў 1939 годзе, падчас агрэсіі ў бок Польшчы Нямеччыны і СССР. Беларусь страціла кожнага трэцяга свайго жыхара падчас спусташальнай Другой сусьветнай вайны[6]. У 1945 годзе Беларусь стала адным з чальцоў-заснавальнікаў Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў, разам з Савецкім Саюзам і Ўкраінскай ССР.
Парлямэнт рэспублікі абвесьціў сувэрэнітэт Беларусі 27 ліпеня 1990 году, а падчас распаду Савецкага Саюзу Беларусь абвесьціла пра сваю незалежнасьць 25 жніўня 1991 году. Аляксандар Лукашэнка, які стаў прэзыдэнтам у 1994 годзе, працягнуў палітыку савецкай эпохі, пакінуўшы дзяржаўную ўласнасьць у буйных галінах эканомікі. Паводле некаторых арганізацыяў і ўрадаў шэрагу краінаў некалькі апошніх выбараў Лукашэнкі на пасаду прэзыдэнта лічацца несправядлівымі[7]. У 2000 годзе Беларусь і Расея падпісалі дамову для больш цеснага супрацоўніцтва, зь некаторымі намёкамі на фармаваньне Саюзнай дзяржавы.
Больш за 70% насельніцтва Беларусі пражывае ў гарадох. Больш за 80% насельніцтва складаюць этнічныя беларусы, этнічную меншасьць складаюць пераважна расейцы, палякі і ўкраінцы. Паводле рэфэрэндуму 1995 году Беларусь мае дзьве афіцыйныя мовы: беларускую і расейскую. Паводле канстытуцыі Рэспублікі Беларусь краіна ня мае аніякай афіцыйнай рэлігіі, аднак асноўнай рэлігіяй у краіне зьяўляецца праваслаўе. Другой паводле папулярнасьці рэлігіяй зьяўляецца каталіцтва, пры гэтым праваслаўныя і каталіцкія Каляды і Вялікдзень сьвяткуюцца як нацыянальныя сьвяты.