Горбачёв, Михаил Сергеевич
From Wikipedia, the free encyclopedia
Горбачёв Михаи́л Серге́евич (вина 1931 шеран 2 мартехь, Привольни йурт, Медвеженски кӀошт, Ставрополан гуо, Къилбаседа-Кавказан мохк, РСФСР, ССРС - 2022 шеран 30 август) — советийн а, российн а пачхьалкхан, политикин, партин, йукъараллин гӀуллакххо.
Горбачёв Михаил Сергеевич | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
оьрс. Михаил Сергеевич Горбачёв | |||||||
| |||||||
|
|||||||
Хьалха хилларг | дарж кхоьллина | ||||||
Когаметтаниг | Владимир Кишенин | ||||||
|
|||||||
Хьалха хилларг | дарж кхоьллина | ||||||
Когаметтаниг | дарж дӀадаьккхина | ||||||
|
|||||||
Хьалха хилларг | дарж кхоьллина; иза ша ССРС Лакхара Кхеташонан Президиуман председатель санна | ||||||
Когаметтаниг | Анатолий Лукьянов | ||||||
|
|||||||
Хьалха хилларг | Андрей Громыко | ||||||
Когаметтаниг | дарж дӀадаьккхина; иза ша ССРС Лакхара Кхеташонан председатель санна | ||||||
|
|||||||
Хьалха хилларг | Черненко Константин | ||||||
Когаметтаниг | Владимир Ивашко (д. кх.) дарж дӀадаьккхина |
||||||
|
|||||||
Хьалха хилларг | Ефремов Леонид | ||||||
Когаметтаниг | Мураховский Всеволод | ||||||
Дин | атеизм[2] | ||||||
Вина терахь | 1931 шеран 2 март({{padleft:1931|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:2|2|0}}) (93 шо) | ||||||
Вина меттиг | Привольни йуьрт, Медвеженски кӀошт, Ставрополан гуо, Къилбаседа-Кавказан мохк, РСФСР, ССРС | ||||||
Кхелхина терахь | 2022 шеран 30 август({{padleft:2022|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:30|2|0}})[3][4][…] (91 шо) | ||||||
ДӀавоьллина | |||||||
Да | Горбачёв Сергей Андреевич (1909—1976) | ||||||
Нана | Горбачёва (Гопкало) Мария Пантелеевна (1911—1995) | ||||||
Зуда | Горбачёва (Титаренко) Раиса Максимовна (1932—1999) | ||||||
Бераш | йоӀ: Вирганская (Горбачёва) Ирина Михайловна (йина 1957) | ||||||
Парти |
1) ССКП (1952—1991(92)) 2) РЦСДП (2000—2001) 3) РСДП (2001—2007) 4) Социал-демократийн барт (2007—2017) |
||||||
Дешар |
МПУ юридически факультет Ставрополан йуьртабахаман институт |
||||||
ГӀуллакхалла | Политика[6], Экономическая реформа[d][6], демократизация[d][6], перестройка[d][6] | ||||||
Динлелор | динехь вац (атеист)[7] | ||||||
Автограф | |||||||
СовгӀаташ | |||||||
Сайт | gorby.ru(оьр.)(ингалс.) | ||||||
Болхбаран меттиг | |||||||
Медиафайлаш Викилармехь |
ТӀаьххьара Советийн Бертан Коммунистин Партин Юккъарчу комитетан коьрта секретарь ву (1985—1991). 1988—1989 шерашкахь Советийн Социалистийн Республикийн ТӀаьххьара ССКП ЦК инарлин секретарь (1985—1991). тӀаьххьара ССРС Лакхара Кхеташонан Президиуман председатель (1988—1989), цул тӀаьхьа хьалхара ССРС Лакхара Кхеташонан председатель (1989—1990). Хьалхара а, цхьаъ бен воцу а ССРС президент (1990—1991)[8].
Горбачёв-Фонд кхоьллинарг. 1993 шарахь дуьйна КъАЙ «Керла хӀора дийнан газет» (хьажа «Керла газет») кхоьллинчех ву, редакцин кхеташонан декъахо а ву. Арахецаран 10 % акцийн да ву.
Ду шортта совгӀаташ а, сийлахь цӀераш а. Уггаре гӀарадаьлла совгӀат — 1990 шеран Нобелан машаран совгӀат.
Горбачёвн пачхьалкхан а, ССКП куьйгалхочун белхан муьрехь Советийн Союзехь ладаме хийцамаш хилла, цара Ӏаткъам бира дерриг дуьненна а, цигара схьабогӀу хӀара историн хиламаш:
- Масштабехь гӀертар хийца советийн система («Перестройка»). ССРС йукъайаккхар гласностан, Дешан маршонан, зорбанан маршонан политика, демократин харжамаш, хийцар социалистийн экономика базаран моделан агӀора (1987 шеран экономикин хийцамийн концепцис базаран йукъаметтигаш йукъайохура гуттара тӀаьхьа), цуо бигира кӀоргера экономикин къоьлле[9].
- Шийла тӀом чекхбаккхар.
- овхӀанчуьра советийн эскарш арадахар (1989).
- коммунистийн идеологин пачхьалкхан статусах дӀахадар[10], Кхин ойлайерш хьийзабар.
- ССРС а, Малхбален Европин социалистийн мехкаш базаран экономике а демократе бовлар бахьнехь, ССРС а Варшавин блок йохар.
2020 шарахь дуьйна ву уггаре дукха ваьхна Российн урхалча, иза хьалха велира Керенский Александрал[11][12] а ССРС номиналан куьйгалхочул Кузнецов Василийл (89 шераш).