Мадийнат
СаӀудийн Ӏаьрбийчуьра гӀала, исламан исторехь дуьххьарлера пачхье, бусалбанийн шолгӀа йеза меттиг / From Wikipedia, the free encyclopedia
Мадийнат (Ӏаьр. الْمَدِينَةُ الْمُنَوَّرَةُ [Аль-Мадинату-ль-Мунавварат] — «Нурдогу Мадийнат») — иза исламан исторехь дуьххьарлера пачхье (столица) а, Макка дӀайаьллачул тӀаьхьа бусалбанийн шолгӀа йеза меттиг а йу. Историн Хьижазан лаьтта тӀехь йолчу СаӀудийн Ӏаьрбийчуьра малхбузехьара Мадинатан провинцин пачхье йу иза. Маккина къилбаседа-малхбалехьара агӀора 400 км генахь йу иза. ЦӀен хӀордана къилбаседехь 150 км гергга генахь йу иза. ХӀинцалерчу хенахь цуьнан бахархой — 1 152 991 адам ду (2017 шарахь лерича)[1]. Мадийнат схьайиллина хӀижрат далале 1500 шо хьалха.
ГӀала | |
Мадийнат | |
---|---|
Ӏаьр. المدينة المنورة | |
24°28′ къ. ш. 39°36′ м. д.HGЯO | |
Пачхьалкх | СаӀудийн Ӏаьрбийчоь |
Истори а, географи а | |
Йиллина | IX бӀешо в. э. хьалха |
Майда | 589 км² |
Центран локхалла | 608 м |
Сахьтан аса | UTC+3 |
Бахархой | |
Бахархой | 1 102 728 стаг (2010) |
amana-md.gov.sa(Ӏаьр.) | |
Картин тӀехь | |
|
Ислам дин гучудалале Мадийнат йевзаш йара «Ясриб» аьлла, и цӀе хьахийна йу Къуръан чохь: ﴾Царех цхьаболчара элира: «ХӀай, Ясрибан бахархой! Дуьхьаллатталур дац шу, йухадерза [шайн цIа]!». Ткъа царех цхьаболчара пурба дийхира пайхамаре [дӀабаха], ала а олуш: «Тхан хIусамаш ларйеш йац [йа Ӏуналла доцуш йисина йу]». [ТӀам тӀера] бовдар бен дац царна луург﴿ [Къуръан:33-13]. Бакъ хьадисехь деана ду Мухьаммад пайхамаро ﷺ Ясрибан цӀе «Мадийнат» аьлла, хийцинера аьлла. Цо цуьнан хьалхалера цӀе лело магийна а ца хилла, цо аьлла: «Мадийнатах “Ясриб” аьллачо Деле гечдар доьхийла». Мадийнат чубахка магийна дац бусалба боцучарна, Мухьаммад пайхамаро ﷺ аьлла-кх: «Везан Дела, ас хьарамдо-кх [даздо-кх] цуьнан [Мадийнатан] шина лавана йуккъехь дерг, ИбрахӀима Макка хьарамйаре терра, Везан Дела, беркатде Ахь цуьнан муддангахь а, саӀангахь а»[2].