ماریا گۆپەرت مایەر
From Wikipedia, the free encyclopedia
ماریا گۆپەرت مایەر (بە ئینگلیزی: Maria Goeppert Mayer؛ لە دایکبووی ٢٨ی حوزەیرانی ١٩٠٦ - مردووی ٢٠ی شووباتی ١٩٧٢) زانای فیزیای تیۆریی ئەمریکی و لەدایکبووی ئەڵمانیا بوو. ئەو یەکێکە لە براوەکانی خەڵاتی نۆبڵ.[1]
ماریا گۆپەرت مایەر | |
---|---|
بە ئەڵمانی: Maria Göppert-Mayer | |
لەدایکبوون | ٢٨ی حوزەیرانی ١٩٠٦ کاتۆڤیتسە، پۆڵەندا |
مردن | ٢٠ی شوباتی ١٩٧٢(١٩٧٢-٠٢-٢٠) (٦٥ ساڵ ژیاوە) سان دییگۆ، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا |
Married name | Maria G. Mayer |
ھۆی مەرگ | circulatory collapse |
شوێنی ناشتن | El Camino Memorial Park |
باوک | Friedrich Göppert |
ھاوسەر | Joseph Edward Mayer |
منداڵ | Maria Mayer |
پیشە | فیزیکزان، nuclear physicist، مامۆستای زانکۆ، زانستیار |
پەروەردە | زانکۆی جۆرج ئۆگەست گوتینگن |
ڕاوێژکاری دکتۆرا | ماکس بۆرن |
Doctoral student | Robert G. Sachs، Steven Moszkowski |
قوتابیی | ماکس بۆرن |
شوێنی کار | chicken coop |
بەشداربووە لە | Manhattan Project |
شاکارەکان | نموونەی چینی ناوکی |
ئەرشیڤەکان لە | ETH Zurich University Archives |
ئەندامی | Heidelberg Academy for Sciences and Humanities، پەیمانگای ئەمریکیی ھونەر و زانست، American Philosophical Society، کۆمەڵگەی فیزیای ئەمریکی، National Academy of Sciences |
کارتێکراوە لەلایەن | ماکس بۆرن، جەیمز فرانک |
خەڵاتەکان | خەڵاتی نۆبڵ لە فیزیا، National Women's Hall of Fame، Fellow of the American Physical Society، Fellow of the American Academy of Arts and Sciences |
لە ١٩ی کانوونی دووەمی ١٩٣٠، هاوسەرگیری لەگەڵ کیمیاگەر جۆزێف ئێدوارد مایەر ئەننجامدا، دواتر بەیکەوە چوونە ئەمریکا.[2] ماریا لە ساڵی ١٩٦٣، خەڵاتی نۆبێل لە فیزیا بەهاوبەشی لەگەڵ هەریەکە لە زانای فیزیای ناوەکی ئەڵمانی جەی هاننز دی جێنسن و زانای فیزیای تیۆریی هەنگاری-ئەمریکی یوگین پۆڵ ویگنەر وەرگرت. ئەو دووەم ژنە لە دوای ماری کوری، خەڵاتی نۆبێل لە فیزیا وەربگرێت، لە دوای خۆشی زیاتر لە نیو سەدەی پێچوو کە هیچ ژنێک ئەو خەڵاتەی پێنەدرا تاکوو لە ساڵی ٢٠١٨، دانا ستریکلەند وەریگرت.[3]
ماریا گۆپەرت مایەر لە ساڵی ١٩٦٠ بووە پڕۆفیسۆر لە زانکۆی کالیفۆرنیا، سان دیێگۆ. ئەو لە ڕۆژی ٢٠ی شووباتی ١٩٧٢، لە تەمەنی ٦٥ ساڵیدا بەهۆی جەڵدەی دڵ لە سان دیێگۆ، کالیفۆرنیا کۆچی دواییی کرد.[4]