گۆیانیا
From Wikipedia, the free encyclopedia
گۆیانیا پایتەخت و گەورەترین شاری ویلایەتی گۆیاسی بەڕازیلە. ژمارەی دانیشتووانەکەی ١٥٣٦٠٩٧ کەسە، دووەم گەورەترین شارە لە ھەرێمی ناوەڕاستی ڕۆژاوا و ١٠ھەمین گەورەترین شارە لە وڵاتەکەدا. ژمارەی دانیشتووانی ناوچە گەورەکەی بریتییە لە ٢٦٥٤٨٦٠ کەس، بەمەش ١٢ھەمین گەورەترین ناوچەی بەرازیل. بە ڕووبەری نزیکەی ٧٣٩ کیلۆمەتر چوارگۆشە (٢٨٥ میل چوارگۆشە)، جوگرافیایەکی بەردەوامی ھەیە کە گرد و زەوییە نزمەکانی کەمە، زەوییە تەختەکانی لە زۆربەی خاکەکەیدا ھەیە، بە تایبەت ڕووباری مێیا پۆنتێ، جگە لە چەمەکانی بۆتافۆگۆ و کاپیم پوبا.
گۆیانیا سەرچاوەی وەک شارێکی پلان بۆ داڕێژراو بووە، لە ٢٤ی تشرینی یەکەمی ١٩٣٣ لەلایەن حاکمی ئەوکات پێدرۆ لودۆڤیکۆ دامەزراوە بۆ ئەوەی وەک پایتەختی نوێی ویلایەتەکە و ناوەندی کارگێڕی خزمەت بکات. پێش ئەمەش پایتەختی ویلایەتەکە شارۆچکەی گۆیاس بووە.
دووەم شارە پڕ دانیشتووانەکەی ھەرێمی ناوەڕاستی ڕۆژاوایە، تەنھا برازیلیای پایتەختی وڵاتەکەی تێپەڕاندووە، کە نزیکەی ٢٠٠ کیلۆمەتر (١٢٠ میل) لە گۆیانیا دوورە. شارەکە ناوەندێکی گرنگی ئابووری ناوچەکەیە و بە ناوەندێکی ستراتیژی دادەنرێت بۆ بوارەکانی وەک پیشەسازی، پزیشکی، مۆدە و کشتوکاڵ. پێشتر گۆیانیا بە گەورەترین ڕووبەری سەوز بۆ ھەر دانیشتوویەک لە بەرازیل وەسف کراوە و دووەمترین ڕووبەری جیھانە، دوای ئێدمۆنتۆن، ئەلبێرتای کەنەدا.[1][2] لەگەڵ گەشەی خێرای دانیشتووان[3] و فراوانبوونی شارەکان، وێنەکانی مانگی دەستکرد نیشان دەدەن کە زۆربەی ناوچەی سەوز ئێستا لە پەراوێزی سنوورە فراوانەکانی شارەکانیدایە، و ڕەنگە پێویستی بە پێداچوونەوە بە ئیدیعای ڕووبەری سەوزی ھەر تاکێک ھەبێت.