Ενετοκρατία στην Κρήτη
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Ενετοκρατία στην Κρήτη αναφέρεται στην περίοδο όπου η Κρήτη ήταν αποικία της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, από την Ενετική κατάκτηση το 1205-1212 έως την πτώση της Κρήτης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Κρητικού Πολέμου.[1] Υπό ενετική κυριαρχία, η Κρήτη ήταν γνωστή ως το «Βασίλειο της Κρήτης» (Regno di Candia).
Βασίλειο της Κρήτης Regno di Candia | ||||||
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
Η ενετική Κρήτη | ||||||
Πρωτεύουσα | Κάντια | |||||
Πολίτευμα | Αποικία | |||||
Ιστορική εποχή | Μεσαίωνας, Αναγέννηση | |||||
- | Απόσπαση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μετά την Τέταρτη Σταυροφορία | 1204 | ||||
- | Δημοκρατία του Αγίου Τίτου | Αύγουστος 1363-1368 | ||||
- | Μεγάλος Κρητικός Πόλεμος | 1645-1669 | ||||
- | Οθωμανική κατάληψη της Κρήτης | 1715 | ||||
Σήμερα | Ελλάδα ! Ελλάδα | |||||
Το νησί της Κρήτης πριν την πτώση του στους Βενετούς ανήκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία μέχρι τα γεγονότα της Τέταρτη Σταυροφορίας και τη διαίρεση των επαρχιών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η Κρήτη αρχικά παραχωρήθηκε στον Βονιφάτιο τον Μομφερρατικό ωστόσο αυτός, ανίκανος να διοικήσει τον νησί, το πούλησε στη Βενετία. Ενετικά στρατεύματα κατέλαβαν το νησί το 1205 αλλά η κυριαρχία τους σταθεροποιήθηκε το 1212 λόγω αντιθέσεων από την εχθρική προς τους Βενετούς Δημοκρατία της Γένοβας. Έκτοτε το νησί οργανώθηκε με βάση τα ενετικά πρότυπα και διαιρέθηκε σε έξι περιφέρειες. Το νησί της Τήνου και των Κύθηρων εντάχθηκαν επίσης υπό την επήρεια της Γαληνοτάτης. Στις αρχές του 14ου αιώνα η διοικητική οργάνωση του νησιού άλλαξε και η Κρήτη οργανώθηκε σε τέσσερις περιφέρειες, σχεδόν ταυτόσημες με αυτές της τωρινής περιφερειακής οργάνωσης της Περιφέρειας Κρήτης.
Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων αιώνων της ενετικής διοίκησης τα επεισόδια και οι συγκρούσεις από τους ορθόδοξους κρητικούς ήταν συχνές έναντι των καθολικών Ενετών. Η βοήθεια των Κρητικών από την Αυτοκρατορία της Νίκαιας ήταν συχνή. Δεκατέσσερις συγκρούσεις αριθμούνται μεταξύ του 1207 και την τελευταία κύρια σύγκρουση της Δημοκρατίας του Αγίου Τίτου το 1360. Έκτοτε και παρ' όλες τις συχνές επιδρομές των Τούρκων το νησί δέχτηκε τον ενετικό ζυγό και άνοιξε την πόρτα για την Ιταλική Αναγέννηση. Ως αποτέλεσμα προκλήθηκε μια καλλιτεχνική και λογοτεχνική αναγέννηση στην Κρήτη που αποτυπώνεται με την ίδρυση της Κρητικής Σχολής, που αποκορυφώθηκε με τα έργα του Ελ Γκρέκο, καθώς και με τα λογοτεχνικά αριστουργήματα Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου και Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτση γραμμένα με χρήση του τοπικού ιδιώματος. Επίσης αναδείχθηκαν σημαντικοί επιστήμονες και μελετητές όπως ο Μάρκος Μουσούρος, ο Φραγκίσκος Μπαρόκιος, ο Νικόλαος Καλιάκης, o Ανδρέας Μουσάλος και άλλοι.
Μετά την οθωμανική κατάληψη της Κύπρου το 1571 η Κρήτη ήταν η μοναδική υπερπόντια ενετική κτήση. Η στρατιωτική αδυναμία της Βενετίας σε συνδυασμό με τον πλούτο και τη σημαντική γεωπολιτική θέση της Κρήτης στην Ανατολική Μεσόγειο προσέλκυσε το ενδιαφέρον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στον καταστρεπτικό Μεγάλο Κρητικό Πόλεμο οι δύο αυτές πλευρές πολέμησαν για τον έλεγχο της Κρήτης. Οι Οθωμανοί γρήγορα περικύκλωσαν την Κρήτη αλλά απέτυχαν να καταλάβουν την Κάντια λόγω της ναυτικής υπεροχής των Ενετών αλλά και άλλα θέματα που ξέσπασαν στο εσωτερικό της αυτοκρατορίας μέχρι το 1669 που η πρωτεύουσα του νησιού έπεσε υπό οθωμανικό ζυγό. Μόνο τρία φρούρια, εκείνα της Σούδας, της Γραμβούσας και της Σπιναλόγκας παρέμειναν υπό ενετική κυριαρχία. Προσπάθειες ανακατάληψης του νησιού από τους Ενετούς κατά τη διάρκεια του Έκτου Βενετοτουρκικού πολέμου απέτυχαν και τα τελευταία ενετικά κτίσματα καταλήφθηκαν από τους Οθωμανούς το 1715 κατά τη διάρκεια του Έβδομου Βενετοτουρκικού πολέμου.