Μάχη του Καπετρόν
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Μάχη τoυ Καπετρόν ή Kαπετρού διεξήχθη ανάμεσα σε έναν Βυζαντινο-Γεωργιανό στρατό και τους Σελτζούκους Τούρκους στην πεδιάδα του Καπετρόν (σημερινό Χασάνκαλε/Πασινλέρ στη βορειοανατολική Τουρκία) το 1048. Το γεγονός ήταν το αποκορύφωμα μίας μεγάλης επιδρομής με επικεφαλής τον πρίγκιπα των Σελτζούκων Ιμπραήμ Ινάλ στη Βυζαντινή διοίκηση της Αρμενίας. Ένας συνδυασμός παραγόντων είχε ως αποτέλεσμα οι τακτικές Βυζαντινές δυνάμεις να είναι αριθμητικά σημαντικά λιγότερες έναντι των Τούρκων: οι τοπικοί θεματικοί στρατοί είχαν διαλυθεί, ενώ πολλά από τα επαγγελματικά στρατεύματα είχαν εκτραπεί στα Βαλκάνια για να αντιμετωπίσουν την εξέγερση του Λέοντα Τορνίκιου. Οι Βυζαντινοί διοικητές, Ααρών και Κατακαλών Κεκαυμένος, διαφώνησαν σχετικά με τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης της εισβολής. Ο Κεκαυμένος τάχθηκε υπέρ μίας άμεσης και προληπτικής επίθεσης, ενώ ο Ααρών ευνοούσε μία πιο αμυντική στρατηγική μέχρι την άφιξη των ενισχύσεων. Ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Θ΄ επέλεξε την τελευταία επιλογή και διέταξε τις δυνάμεις του να υιοθετήσουν μία παθητική στάση, ενώ ζήτησε βοήθεια από τον Γεωργιανό ηγεμόνα Λιπάριτ Δ΄. Αυτό επέτρεψε στους Τούρκους να λεηλατήσουν κατά βούληση, λαφυραγωγώντας και καταστρέφοντας το μεγάλο εμπορικό κέντρο Άρτζε.
Μετά την άφιξη των Γεωργιανών, η συνδυασμένη Βυζαντινο-Γεωργιανή δύναμη έδωσε μάχη στο Καπετρόν (σημερινό Χασάνκαλε). Σε μία άγρια νυχτερινή μάχη, οι Χριστιανοί σύμμαχοι κατάφεραν να αποκρούσουν τους Τούρκους, και ο Ααρών και ο Κεκαυμένος, διοικώντας τις δύο πλευρές, καταδίωξαν τους Τούρκους μέχρι το επόμενο πρωί. Στο κέντρο ωστόσο ο Ινάλ κατάφερε να συλλάβει τον Λιπάριτ Δ΄, γεγονός για το οποίο οι δύο Βυζαντινοί διοικητές δεν ενημερώθηκαν, παρά μόνο αφού είχαν ευχαριστήσει τον Θεό για τη νίκη τους. Ο Ινάλ μπόρεσε να επιστρέψει ανενόχλητος στην πρωτεύουσα των Σελτζούκων στο Ράι, κουβαλώντας τεράστια ποσότητα σε λάφυρα. Οι δύο πλευρές αντάλλαξαν πρεσβείες, οδηγώντας στην απελευθέρωση του Λιπάριτ Δ΄ και την έναρξη των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των Βυζαντινών και των Σελτζουκικών Αυλών. Ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Θ΄ έκανε βήματα για την ενίσχυση των ανατολικών συνόρων του· λόγω εσωτερικών στους Σελτζούκους συγκρούσεων οι τουρκικές εισβολές δεν ξανάρχισαν μέχρι το 1054. Οι Σελτζούκοι γνώρισαν αυξανόμενη επιτυχία, βοηθούμενοι από την εκ νέου εκτροπή των Βυζαντινών στρατευμάτων στα Βαλκάνια για την καταπολέμηση των Πετσενέγων, τις διαφορές μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών ομάδων των ανατολικών Βυζαντινών επαρχιών και τη μείωση του Βυζαντινού στρατού.