Περί τα ζώα ιστορίαι
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Περί τα ζώα ιστορίαι (λατινικά: Historia Animalium , «Ιστορία των Ζώων») είναι ένα από τα σημαντικότερα κείμενα για τη βιολογία του αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου Αριστοτέλη, ο οποίος είχε σπουδάσει στην Ακαδημία Πλάτωνος στην Αθήνα. Γράφτηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. Ο Αριστοτέλης πέθανε το 322 π.Χ.
Historia animalium et al., Κωνσταντινούπολη, 12ος αιώνας (Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη, pluteo 87.4) | |
Συγγραφέας | Αριστοτέλης |
---|---|
Τίτλος | Τῶν περὶ τὰ ζῷα ἱστοριῶν |
Γλώσσα | αρχαία ελληνικά |
Θέμα | ζωολογία |
Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα (π • σ • ε ) |
Θεωρούμενο γενικά ως ένα πρωτοποριακό έργο της ζωολογίας, ο Αριστοτέλης πλαισιώνει το κείμενό του εξηγώντας ότι ερευνά το τι (τα υπάρχοντα γεγονότα για τα ζώα) πριν καθορίσει το γιατί (τα αίτια αυτών των χαρακτηριστικών). Το βιβλίο είναι επομένως μια προσπάθεια εφαρμογής της φιλοσοφίας σε μέρος του φυσικού κόσμου. Σε όλο το έργο, ο Αριστοτέλης επιδιώκει να εντοπίσει διαφορές, τόσο μεταξύ ατόμων όσο και μεταξύ ομάδων. Μια ομάδα δημιουργείται όταν φαίνεται ότι όλα τα μέλη έχουν το ίδιο σύνολο διακριτικών χαρακτηριστικών. Για παράδειγμα, ότι όλα τα πτηνά έχουν πούπουλα, φτερά και ράμφη. Αυτή η σχέση μεταξύ των πτηνών και των χαρακτηριστικών τους αναγνωρίζεται ως καθολική.
Το Περί τα ζώα ιστορίαι περιέχει πολλές ακριβείς παρατηρήσεις αυτόπτων μαρτύρων, ιδιαίτερα της θαλάσσιας βιολογίας γύρω από το νησί της Λέσβου, όπως ότι το χταπόδι είχε ικανότητες αλλαγής χρώματος και ένα πλοκάμι μεταφοράς σπέρματος, ότι τα μικρά ενός σκυλόψαρου μεγαλώνουν μέσα στο σώμα της μητέρας, ή ότι το αρσενικό ενός γλανίδιου φυλάει τα αυγά αφού φύγει το θηλυκό. Μερικά από αυτά θεωρούνταν από καιρό φανταστικά προτού ανακαλυφθούν εκ νέου τον 19ο αιώνα. Ο Αριστοτέλης έχει κατηγορηθεί ότι έκανε λάθη, αλλά μερικά οφείλονται σε παρερμηνεία του κειμένου του και άλλα μπορεί να βασίστηκαν σε γνήσια παρατήρηση. Ωστόσο, έκανε κάπως ακριτική χρήση στοιχείων από άλλους ανθρώπους, όπως ταξιδιώτες και μελισσοκόμους.
Το Περί τα ζώα ιστορίαι είχε ισχυρή επιρροή στη ζωολογία για περίπου δύο χιλιάδες χρόνια. Συνέχισε να είναι η κύρια πηγή γνώσης μέχρι που ζωολόγοι τον 16ο αιώνα, όπως ο Κόνραντ Γκέσνερ, όλοι επηρεασμένοι από τον Αριστοτέλη, έγραψαν τις δικές τους μελέτες για το θέμα.