Συνωμοσία της Σμύρνης
σχέδιο δολοφονίας του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ως Συνωμοσία της Σμύρνης (τουρκικά:İzmir Suikastı) αναφέρεται το σχέδιο δολοφονίας του Μουσταφά Κεμάλ Πασά, το 1926. Ωστόσο δεν πραγματοποιήθηκε καθώς η τουρκική αστυνομία συνέλαβε δεκάδες άτομα, μεταξύ των οποίων πρώην υπουργούς, νομοθέτες και κυβερνήτες, οι οποίοι κατηγορήθηκαν για συνωμοσία για τη δολοφονία του 1ου Προέδρου της Τουρκίας Κεμάλ Ατατούρκ στις 14 Ιουνίου 1926 στη Σμύρνη.
Συνωμοσία της Σμύρνης | |
---|---|
Η επιστολή που έγραψε ο Γκιριτλί Σεβκί που αποκάλυψε τα ονόματα πίσω από την συνωμοσία. | |
Ημερομηνία | 14 Ιουνίου 1926, πριν 97 έτη (1926-06-14) |
Τοποθεσία | Σμύρνη, Τουρκία |
Επίσης γνωστό ως | Απόπειρα δολοφονίας του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ |
Στόχος | Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ |
Συμμετέχοντες | πρώην υπουργοί, βουλευτές και κυβερνήτες. |
Η δολοφονία είχε προγραμματιστεί να γίνει στην περιοχή Κεμεραλτί της Σμύρνης. Καθώς το αυτοκίνητο του Μουσταφά Κεμάλ Πασά θα είχε επιβραδύνει στο σταυροδρόμι, ο Ζιγιά Χουρσίτ Μπέη θα άνοιγε πυρ εναντίον του από το ξενοδοχείο Gaffarzâde με τους Γεώργιανούς Γκουρτσού Γιουσούφ και Λαζ Ισμαήλ να του ρίχνουν βόμβες και εκρηκτικά από το κουρείο κάτω από το ξενοδοχείο. Εν τω μεταξύ, είχαν σχεδιάσει να δραπετεύσουν από τη σκηνή με τους Κοπούρ Χιλμί και Γκιριτλί Σεβκί, οι οποίοι περίμεναν σε ένα αυτοκίνητο στον παράδρομο και μετά θα τους έστελναν στη Χίο με ένα σκάφος. Ωστόσο, μέσω του τηλεγραφήματος που έστειλε στον Μουσταφά Κεμάλ Πασά ο Κυβερνήτης της Σμύρνης Καζίμ Μπέη στις 14 Ιουνίου, το σχέδιο αποκαλύφθηκε και ο πρόεδρος ανέβαλε το ταξίδι του στη Σμύρνη. Στην επιστολή που έγραψε ο Γκιριτλί Σεβκί προς τον Κυβερνήτη της Σμύρνης στις 15 Ιουνίου 1926, περιλαμβάνονταν πληροφορίες για τα άτομα που θα έκαναν τη δολοφονία. Μετά από λίγη ώρα συνελήφθησαν οι τέσσερις βασικοί ύποπτοι και ομολόγησαν τα εγκλήματά τους.
Στις ακροάσεις που διεξήχθησαν από το Δικαστήριο Ανεξαρτησίας που έγινε στη Σμύρνη μετά από αυτό το περιστατικό, διαπιστώθηκε ότι πίσω από το περιστατικό υπήρχαν ευρύτερες ομάδες της αντιπολίτευσης. Από τα σαράντα άτομα που δικάστηκαν στη Σμύρνη μεταξύ 26 Ιουνίου και 13 Ιουλίου, δεκαπέντε καταδικάστηκαν σε θάνατο με δύο από αυτούς ερήμην και ένας εξορίστηκε. Λίγες εβδομάδες αργότερα, τέσσερα από τα 57 άτομα που δικάζονταν στην Άγκυρα μεταξύ 2 και 26 Αυγούστου καταδικάστηκαν σε θάνατο, έξι εξορίστηκαν και δύο οδηγήθηκαν στη φυλακή. Συνολικά ανακρίθηκαν 130 κατηγορούμενοι, από τους οποίους 34 αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς να χρειαστεί να δικαστούν.
Οι ιστορικοί Έρικ-Ζαν Ζούρτσερ και Ρέιμοντ Κεβορκιάν έχουν προτείνει ότι δεν υπήρχε σχέδιο δολοφονίας του Κεμάλ και η δίωξη ήταν μια στημένη δίκη που είχε σκοπό να εξαλείψει τους πολιτικούς του αντιπάλους, ειδικά πρώην μέλη της Επιτροπής Ένωσης και Προόδου. [1]