Φόσα
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Φόσα (Cryptoprocta ferox - Κρυπτόπρωκτος ο θηριώδης) είναι αιλουρόμορφο, σαρκοφάγο θηλαστικό, ενδημικό της Μαδαγασκάρης. Είναι μέλος των Ευπλερίδων (Eupleridae), οικογένεια σαρκοφάγων που είναι στενοί συγγενείς της μαγκούστας (οικογένεια Ερπηστίδων). Η ταξινόμησή της έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση καθώς τα φυσικά χαρακτηριστικά της μοιάζουν με αυτά των Φελίδων (Felidae), ωστόσο άλλα χαρακτηριστικά υποδεικνύουν πιο στενή σχέση με τις Βιβερίδες (κυρίως μοσχογαλές και οι συγγενείς τους). Η ταξινόμησή της, μαζί με αυτή άλλων μαλαγασικών σαρκοφάγων, επηρέασαν υποθέσεις για το πόσες φορές σαρκοφάγα θηλαστικά εποίκισαν το νησί. Αφότου γενετικές μελέτες έδειξαν ότι η Φόσα και όλα τα άλλα μαλαγασιανά σαρκοφάγα έχουν στενότερους συγγενικούς δεσμούς μεταξύ τους (σχηματίζοντας κλάδο, την οικογένεια των Ευπλερίδων), είναι πλέον παραδεκτό ότι τα σαρκοφάγα αποίκησαν το νησί μία φορά πριν από περίπου 18 με 20 εκατομμύρια χρόνια πριν.
Φόσα[1] | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Κατάσταση διατήρησης | ||||||||||||||
Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Διώνυμο | ||||||||||||||
Cryptoprocta ferox (Κρυπτόπρωκτος ο θηριώδης) Bennett, 1833 | ||||||||||||||
Κατανομή της Φόσας (Cryptoprocta ferox)[3] | ||||||||||||||
Συνώνυμα | ||||||||||||||
|
Η Φόσα είναι το μεγαλύτερο θηλαστικό σαρκοφάγο του νησιού της Μαδαγασκάρης και έχει συγκριθεί με μικρό Κούγκαρ. Τα ενήλικα άτομα έχουν μήκος σώματος (μαζί με το κεφάλι) 70-80 εκατοστά και ζυγίσουν από 5,5 έως 8,6 κιλά, ενώ τα αρσενικά είναι μεγαλύτερα από τα θηλυκά. Έχει ημισυσταλτά νύχια και εύκαμπτους αστραγάλους που της επιτρέπουν να ανεβοκατεβαίνει από δέντρα με το κεφάλι μπροστά καθώς να πηδάει από δέντρο σε δέντρο. Η Φόσα είναι μοναδική στην οικογένειά της ως προς το σχήμα των γεννητικών της οργάνων, τα οποία έχουν κοινά χαρακτηριστικά με αυτά των υαινών και των αιλουροειδών.
Το είδος είναι ευρέως διαδεδομένο στο νησί, αν και η πυκνότητα του πληθυσμού του είναι συνήθως χαμηλή. Βρίσκεται αποκλειστικά σε δάση, ενώ κυνηγά και την ημέρα και τη νύχτα. Πάνω από το 50% της δίαιτάς του αποτελείται από λεμούριους, ενδημικά πρωτεύοντα του νησιού, ενώ έχουν καταγραφεί ως θηράματά του τενρέκ, τρωκτικά, σαύρες, πουλιά και άλλα ζώα. Το ζευγάρωμα συνήθως γίνεται στα δέντρα, σε οριζόντια κλαδιά και μπορεί να κρατήσει αρκετές ώρες. Οι γέννες αποτελούνται από ένα έως έξι μικρά, τα οποία γεννιούνται τυφλά και χωρίς δόντια (φωλεόφιλα). Τα μικρά απογαλακτίζονται μετά από 4,5 μήνες ενώ γίνονται ανεξάρτητα μετά από ένα χρόνο. Η σεξουαλική ωριμότητα εμφανίζεται περίπου σε ηλικία τριών η τεσσάρων ετών ενώ το προσδόκιμο ζωής στην αιχμαλωσία είναι 20 χρόνια. Η Φόσα είναι καταχωριμένη ως εκτεθειμένο είδος από την Παγκόσμια Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN). Εν γένει οι Μαλαγάσιοι τη φοβούνται και συχνά προστατεύεται από το ταμπού τους, γνωστό ως fady. Η μεγαλύτερη απειλή για το είδος είναι καταστροφή του οικοτόπου της.