Κυστεΐνη
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η κυστεΐνη (σύντμηση Cys ή C) είναι ένα α-αμινοξύ με συντακτικό τύπο HO2CCH(NH2)CH2SH. Είναι πρωτεϊνικό αμινοξύ και κωδικοποιείται στο DNA με τις τριπλέτες βάσεων (κωδικόνια) UGU και UGC. Η πλευρική αλυσίδα της κυστεΐνης χαρακτηρίζεται από την παρουσία της χαρακτηριστικής ομάδας του σουλφυδρυλίου ή αλλιώς υδροθειομάδας (-SH), γεγονός που κατατάσσει το αμινοξύ στις θειόλες. Το σουλφυδρύλιο της κυστεΐνης είναι πολύ δραστικό και συμμετέχει σε ποικίλες ενζυμικές αντιδράσεις ως πυρηνόφιλο αντιδραστήριο. Με οξείδωση των σουλφυδρυλίων δύο κυστεϊνών σχηματίζεται ένας δεσμός μεταξύ των ατόμων θείου (δισουλφιδικός δεσμός ή «γέφυρα θείου», R1-S-S-R2). Το παράγωγο αυτής της αντίδραση ονομάζεται κυστίνη και παίζει σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση της δομής πολλών πρωτεϊνών. Η κυστεΐνη χρησιμοποιείται και ως πρόσθετο τροφίμων, και στις συσκευασίες εμφανίζεται με τον κωδικό E920. Δεν είναι διαιτητικώς απαραίτητο αμινοξύ για τους ανθρώπους. Η ονομασία της προέρχεται από την ελληνική λέξη κύστις, γιατί απομονώθηκε αρχικά από πέτρες των νεφρών.
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Κυστεΐνη | |
---|---|
Γενικά | |
Όνομα IUPAC | 2-αμινο-3-σουλφυδρυλοπροπανοϊκό οξύ |
Άλλες ονομασίες | Κυστεΐνη, 2-αμινο-3-μερκαπτοπροπανοϊκό οξύ, Θειοσερίνη |
Χημικά αναγνωριστικά | |
Χημικός τύπος | C3H7NO2S |
Μοριακή μάζα | 121,16 amu |
Συντομογραφίες | Cys, C |
Φυσικές ιδιότητες | |
Σημείο τήξης | 220–228 °C (αποσυντίθεται) |
Διαλυτότητα στο νερό | 280 g/l (20 °C) |
Διαλυτότητα σε άλλους διαλύτες | 1,5 g / 100 g αιθανόλης (19 °C) |
Εμφάνιση | λευκό κρυσταλλικό στερεό |
Χημικές ιδιότητες | |
pKa | 1,91 (COOH) 10,28 (NH2) 8,14 (SH) |
pI | 5,05 |
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). |