Μαστικός αδένας
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο μαστικός αδένας είναι εξωκρινής αδένας στον άνθρωπο και σε άλλα θηλαστικά που παράγει γάλα για να ταΐσει τους νεαρούς απογόνους. Οι μαστικοί αδένες είναι διατεταγμένοι σε όργανα τα οποία ονομάζονται μαστοί. Η γαλακτόρροια, η περιστασιακή παραγωγή γάλακτος από τους αδένες, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε θηλαστικό, αλλά στα περισσότερα θηλαστικά, η γαλουχία, η παραγωγή αρκετού γάλακτος για θηλασμό, εμφανίζεται μόνο σε φαινοτυπικά θηλυκά που έχουν κυοφορήσει τους τελευταίους μήνες ή χρόνια. Κατευθύνεται με ορμονική καθοδήγηση από τα σεξουαλικά στεροειδή. Σε λίγα είδη θηλαστικών, μπορεί να εμφανιστεί αρσενική γαλουχία. Στους ανθρώπους, ο αρσενικός θηλασμός μπορεί να συμβεί μόνο υπό συγκεκριμένες συνθήκες.
Τα θηλαστικά χωρίζονται σε 3 ομάδες: πρωτοθήρια, μεταθήρια και ευθήρια. Στην περίπτωση των πρωτοθήριων, τόσο τα αρσενικά όσο και τα θηλυκά έχουν λειτουργικούς μαστικούς αδένες, αλλά οι μαστικοί αδένες τους είναι χωρίς θηλές. Αυτοί οι μαστικοί αδένες είναι τροποποιημένοι σμηγματογόνοι αδένες. Όσον αφορά τα μεταθήρια και τα ευθήρια, μόνο τα θηλυκά έχουν λειτουργικούς μαστικούς αδένες. Οι μαστικοί αδένες τους μπορούν να ονομαστούν μαστοί. Μπορεί ο κάθε μαστικός αδένας να έχει τη δική του θηλή (π.χ. ανθρώπινοι μαστικοί αδένες) ή τα ζεύγη των μαστικών αδένων να αποτελούν μια ενιαία μάζα, με περισσότερες από μία θηλές να κρέμονται από αυτήν. Για παράδειγμα, οι αγελάδες και οι βούβαλοι έχουν το καθένα έναν μαστό με τέσσερις θηλές, ενώ τα πρόβατα και οι κατσίκες έχουν το καθένα δύο θηλές που προεξέχουν από τον μαστό. Αυτοί οι μαστικοί αδένες είναι τροποποιημένοι ιδρωτοποιοί αδένες.