Σλαβόφωνοι στην οθωμανική Μακεδονία
εθνογλωσσική ομάδα στην οθωμανική Μακεδονία / From Wikipedia, the free encyclopedia
Από το τέλος της Ύστερης Αρχαιότητας στη Bαλκανική βρέθηκαν εγκατεστημένοι σλαβόφωνοι πληθυσμοί. Προς το τέλος του 18ου αιώνα η σλαβοφωνία είχε επικρατήσει στην ύπαιθρο χώρα της περιοχής της Μακεδονίας βορείως μιας νοητής γραμμής που από την περιοχή νοτίως της Καστοριάς κατέληγε στη Θεσσαλονίκη. Οι σλαβόφωνοι κάτοικοι της Μακεδονίας ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία και ζούσαν σε τσιφλίκια στα πεδινά ή σε ελεύθερα χωριά στα ορεινά. Γνωστοί την περίοδο αυτή με βάση τη γλώσσα τους ως «Βούλγαροι», όρο που είχε κοινωνικές συνδηλώσεις, αυτοπροσδιορίζονταν με βάση τη θρησκευτική τους ταυτότητα ως Χριστιανοί Ορθόδοξοι.
Ενώ θεωρούνταν ομογενείς των Ελλήνων, λόγω της μετοχής τους στο Ρουμ μιλλέτ, από τα μέσα του 19ου αιώνα διεκδικήθηκαν ως ομοεθνείς από το βουλγαρικό εθνικό κίνημα με βάση την ομογλωσσία τους. Από τον 19ο αιώνα είχαν εκδηλωθεί στις σλαβόφωνες κοινότητες της Μακεδονίας κοινωνικές διαιρέσεις που βασίζονταν στην κατανομή της εργασίας. Με την ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας, σχηματίστηκαν στο εσωτερικό των σλαβόφωνων κοινοτήτων, πάνω στη βάση αυτών των προϋπαρχουσών διαιρέσεων, μία πατριαρχική και μία εξαρχική παράταξη, που προσέκειντο στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία αντίστοιχα. Η συμπατάραταξη με την ελληνική ή τη βουλγαρική εθνική μερίδα γινόταν αντιληπτή από τους ίδιους τους σλαβόφωνους χωρικούς με όρους θρησκευτικούς και καθοριζόταν κυρίως από κοινωνικές μέριμνες, ακόμη και όταν έκανε την εμφάνισή της η χρήση βίας στην περιοχή, αρχικά από την Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση και αργότερα και από ελληνικές ένοπλες ομάδες μετά την εξέγερση του Ίλιντεν το 1903, κατά τον Μακεδονικό Αγώνα.
Με τους Βαλκανικούς πολέμους η περιοχή της Μακεδονίας προσαρτήθηκε στην Ελλάδα, τη Σερβία και τη Βουλγαρία και οι σλαβόφωνοι κάτοικοί της ενσωματώθηκαν στα εθνικά κράτη στα οποία πλέον ζούσαν, παραμένοντας ως γλωσσική μειονότητα στην Ελλάδα, αναπτύσσοντας εθνική συνείδηση μακεδονική ή εντασσόμενοι στο βουλγαρικό έθνος.