انقلاب رنگی
واژه سیاسی مرتبط با تغییر حکومت / From Wikipedia, the free encyclopedia
انقلاب رنگی یا انقلاب رنگین[1] اصطلاحی است که از حدود سال ۲۰۰۴ توسط رسانههای جهانی برای توصیف انواع مختلف جنبشهای اعتراضی ضدرژیم همراه با (تلاش برای یا دستیابی به) تغییرات در دولت که در اوراسیای پساشوروی و یوگسلاوی در اوایل سده ۲۱ رخ داد.[2] این اصطلاح همچنین بهطور گستردهتری در مورد چندین انقلاب دیگر در جاهای دیگر از جمله در خاورمیانه، آسیا-اقیانوسیه و امریکای جنوبی از اواخر دهه ۱۹۸۰ تا ۲۰۲۰ استفاده میشود. برخی از صاحبنظران (مانند جاستین ریماندو و مایکل لیند) این وقایع را موج انقلابی نامیدند که ریشههای آن به انقلاب قدرت مردم (یا «انقلاب زرد») ۱۹۸۶ در فیلیپین بازمیگردد.
برخی از این جنبشها تا اندازهای موفقیت داشتهاند؛ مانند یورومیدان اوکراین از نوامبر ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ که منجر به برکناری رئیسجمهور طرفدار روسیه ویکتور یانوکوویچ شد یا در اوایل دهه ۲۰۰۰ انقلاب بولدوزر جمهوری فدرال یوگسلاوی (۲۰۰۰)، انقلاب گل رز گرجستان (۲۰۰۳)، انقلاب نارنجی اوکراین (۲۰۰۴) و انقلاب گل لاله قرقیزستان (۲۰۰۵). در بسیاری ازموارد، بیشتر اعتراضات خیابانی به دنبال انتخابات مورد مناقشه یا خواسته برای انتخابات عادلانه بود. این تظاهرات منجر به استعفا یا سرنگونی رهبرانی شدند که از نظر مخالفان خود به عنوان اقتدارگرا شناخته میشدند.[3] برخی از رویدادها «انقلابهای رنگی» نامیده شدهاند اما در برخی از خصوصیات اساسی از موارد فوق متفاوت هستند؛ از جمله انقلاب سدر لبنان (۲۰۰۵) و انقلاب آبی کویت (۲۰۰۵).
روسیه، چین[4] و ویتنام[5] این دیدگاه را به اشتراک میگذارند که انقلابهای رنگی «محصول دسیسههای ایالات متحده و دیگر قدرتهای غربی» و تهدیدی حیاتی برای امنیت عمومی و ملی این کشورها هستند.[6]