باله ماهی
From Wikipedia, the free encyclopedia
باله برجستهترین خصوصیت ماهیان است و برای ایجاد حرکت و کنترل حرکت در محیط آب بکار میآید. کارکردهای دیگر باله شامل پرواز (پرندهماهی)، رهاسازی اسپرم (پشهماهی)، بیهوش کردن شکار (کوسه دمدراز) و ترشح سم (سنگماهی مرجانی) است. در ماهیهای غضروفی (کوسه و سفره ماهی)، بالههای لگنی به صورت اندام دخولی در تولید مثل به کار میرود. برخی بالهها در برخی ماهیها در فرایند تکامل حذف شدهاند.
ماهی، نیای مشترک پستانداران، خزندگان، پرندگان و دوزیستان است. در واقع موجودات چهارپای خشکیزی از ماهی به وجود آمده و حدود ۴۰۰ میلیون سال پیش روی زمین گام نهادند. آنها برای حرکت خود دارای بالههای سینهای و شکمی جفتی بودند. بالههای سینهای به صورت دست (در چارپایان یا انسان) و بالههای شکمی به صورت پا درآمد.
باله برجستهترین خصوصیت ماهی است و به صورت زواید استخوانی از بدن آنها بیرون زده و پوست روی آن را میپوشاند. به جز دم (باله پسینی)، بقیه بالهها ارتباط مستقیم با ستون مهره ندارند و توسط عضلاتی در جای خود محکم میشوند. کارکرد اصلی بالهها، شنای ماهی و کنترل حرکات است. بالهها در نقاط مختلف بدن کارکرد متفاوتی مثل راندن به جلو، دور زدن، حفظ موقعیت موجود یا متوقف ساختن ماهی دارند. اغلب ماهیها در زمان شنا از باله استفاده میکنند ولی ماهی پرنده از باله سینهای خود برای پرش و قورباغهماهی برای سینهخیز رفتن استفاده میکنند. بالهها کارکردهای دیگری نیز دارند. باله مقعدی پشهماهی در رهاسازی اسپرم به کار میرود و در کوسه دمدراز از باله دمی برای بیهوش کردن شکار استفاده میشود. زوائد بالههای پشتی سنگماهیان مرجانی زهر تزریق میکنند.